Ας πάμε λίγο στην υπόθεση του βιβλίου! Η ιστορία ξεκινάει στη δύση του 19ου αιώνα και συνεχίζει μέχρι τη χαραυγή του 20ου αιώνα. Οι τόποι ποικίλοι. Από τη Φιλιππούπολη μας μεταφέρει στην Αθήνα και από εκεί στην τουρκοκρατούμενη Κρήτη. Τα γεγονότα της Κρήτης είναι αυτά που ξεδιπλώνουν τους χαρακτήρες τους και τον πόθο τους για μία ελευθερωμένη Κρήτη αλλά και προσαρτημένη στην Ελλάδα. Εκεί θα γνωρίσουμε την οικογένεια Παπαδάκη, η οποία σχεδόν θα ξεκληριστεί.
Η Αθήνα επιδεικνύει την έντονη χλιδή της με τις βεγγέρες και τα πλούτη της επιφανούς κοινωνίας. Το Βασίλειο και οι ιθύνοντες σιωπούν μπροστά στις εναγώνιες απαιτήσεις των Μακεδόνων για βοήθεια, η θέση της γυναίκας ακόμα είναι δυσμενής και η εμφάνιση της Καλλιρόης Παρρέν, μίας εμβληματικής παρουσίας για τα δικαιώματα των γυναικών εκείνης της εποχής, τονίζει τη διαφορά μεταξύ των φύλων αλλά και των ανισοτήτων που προκύπτουν.
Ο κυριότερος σταθμός αυτού του βιβλίου είναι η Μακεδονία και ο αγώνας για απελευθέρωση κυρίως από τη Βουλγαρική Εξαρχία. Οι Βούλγαροι αρχίζουν να δείχνουν το αιμοδιψές και αιμοσταγές προφίλ τους σφάζοντας κυρίως Έλληνες, οι οποίοι αρνούνται να προσαρτιστούν σε αυτούς και να εκβουλγαριστούν. Πρώτος στόχος αυτών είναι τα πατριαρχεία και έπειτα οι σφαγές των ιερέων, των διδασκάλων και τέλος των απλών πολιτών. Οι περιουσίες αλλάζουν χέρια και οι άνθρωποι χάνουν όλο το βιος τους. Από τη Φιλιππούπολη φυγαδεύονται πολλοί Έλληνες και καραβάνια προσφύγων προσπαθούν να σωθούν από τη λαίλαπα των γεγονότων. Προορισμός των περισσοτέρων είναι η Θεσσαλονίκη.
Κάθε χωριό και περιοχή λυμαίνονται πολλοί αντάρτες. Οι επιθέσεις είναι μαζικές και πολλές φορές άνθρωποι και οργανώσεις υπέρ της απελευθέρωσης θα δεχθούν επιθέσεις από Βούλγαρους αντάρτες, οι οποίοι θα σκυλεύσουν τους πεσόντες άγρια και ανίερα. Μέσα στα κομιτάτα και στον αγώνα των Μακεδόνων θα ενταχθεί η Φωτεινή, προσφυγοπούλα εκ Φιλιππούπολης, με την ιδιότητα της νοσοκόμας αλλά και του συνδέσμου σε πολλές και επικίνδυνες αποστολές.
Μία άλλη γυναικεία προσωπικότητα, την οποία μας συστήνει ο συγγραφέας, είναι αυτή της Αρετής. Η Αρετή ως δασκάλα θα αποκοπεί από την ασφάλεια της οικογένειάς της και από την Αθήνα θα μεταβεί στη Μακεδονία για να δώσει και αυτή τον δικό της αγώνα.
Μέσα στο μυθιστόρημα μυθοπλαστικά πρόσωπα και αληθινές ηρωικές προσωπικότητες, όπως αυτή του Ίωνα Δραγούμη αλλά και πολλών άλλων, παίρνουν σάρκα και οστά κρατώντας το ενδιαφέρον μας και μαθαίνοντάς μας άγνωστες πτυχές αυτού του αγώνα.
Αγαπημένο μου απόσπασμα είναι αυτό στη σελίδα 411: «"... Γιατί, να το ξεύρεις, από τα σχολειά και τις εκκλησίες ξεκινούνε όλα, την ψυχή αυτά τα ζυμώνουν. Αυτά τα δύο είναι οι κιβωτοί του γένους, δίχως αυτά θα πνιγούμε στη βουλγαρική λαίλαπα..."»
Όπως μας τονίζει ο συγγραφέας το βιβλίο βασίστηκε σε προσωπικές μαρτυρίες υπερήλικων Μακεδόνων και σε μία εξονυχιστική βιβλιογραφία. Στο τέλος του βιβλίου, εκτός της βιβλιογραφίας, θα βρείτε σημειώσεις του συγγραφέα, οι οποίες είναι πλούσιες και αναλυμένες όσο πρέπει. Μας καθιστά, λοιπόν, σαφές ότι πριν ασχοληθεί με τη συγγραφή αυτού του μνημειώδες έργου, εντρύφησε μέσω της έρευνάς του σε αυτή τη χρονική περίοδο.
Πρόκειται για ένα κομψοτέχνημα τιτάνιας συγγραφικής προσπάθειας. Ο συγγραφέας, Θοδωρής Παπαθεοδώρου, καταφέρνει να κερδίσει τους αναγνώστες του και να τους μυήσει σε μία αλληλουχία ιστορικών γεγονότων δείχνοντάς μας ότι η ιστορία του έθνους μας ΠΡΕΠΕΙ και ΟΦΕΙΛΕΙ να γίνει γνωστή σε όλους μας. Ο τρόπος αφήγησης είναι άλλοτε λυρικός και άλλοτε μεστός και ουσιαστικός. Το ενδιαφέρον του αναγνώστη διατηρείται μέχρι το τέλος, ενώ φτάνοντας στην τελευταία σελίδα αυτού του πρώτου πονήματος, 608 σελίδα μαζί με τις σημειώσεις του, αντιλαμβάνεται ότι δεν του φτάνει και αναζητά ακόμα περισσότερες.
Το σύγγραμμα δεν τον κουράζει. Αντιθέτως, τον βάζει σε συνεχή αναζήτηση πληροφοριών, αλήθειας και γνώσεων. Τα γεγονότα είναι σκληρά και αδυσώπητα. Κάθε κομμάτι είναι τοποθετημένο εν ευθέτω χρόνω και ο καθένας καταλαβαίνει πως τα ιστορικά στοιχεία που αποκαλύπτονται βρίθουν ενδελεχούς έρευνάς του. Γεγονότα που για τους περισσότερους είναι άγνωστα. Η φιλοπατρία ήταν το σήμα κατατεθέν όλων των ηρώων και ηρωίδων μέσα στις σελίδες της ιστορίας αυτού του έθνους.
Για ακόμα μία φορά, πρωταγωνίστριες αυτής της ιστορίας του είναι οι Γυναίκες. Γυναίκες της μικρής Πατρίδας, Γυναίκες με ένα φεμινιστικό προφίλ, Γυναίκες που αγαπάνε την Πατρίδας τους και βάζοντας πάνω απ' όλα αυτήν πολεμάνε και αγωνίζονται με έναν υπέρμετρο και ζηλευτό πάθος, Γυναίκες με τόλμη, Γυναίκες της διπλανής πόρτας, Γυναίκες πλημμυρισμένες από αγάπη και αυτοθυσία!
Οι εικόνες που μου δημιούργησε με έφερε στον τόπο των γεγονότων. Τα συναισθήματα που με κατέκλυσαν είναι ποικίλα και πολυδιάστατα. Η κακία και το μίσος συγκρούονται με την αγάπη και η απογοήτευση με την ενδυνάμωση της ψυχής. Προσπάθησα ακόμα και να ανιχνεύσω τα αίτια και τους λόγους όλων αυτών των στυγερών δολοφονιών.
Τα Βουλγαρικά Κομιτάτα και η Εξαρχία τους πράττουν όλα αυτά τα τερατώδη για συγκεκριμένους λόγους. Αυτοί οι λόγοι διαφαίνονται και φωτίζονται σε βάθος από όσους εμβαθύνουν και βλέπουν πίσω από τις λέξεις και τα γεγονότα. Εύχομαι αυτό το πόνημα να γίνει το εφαλτήριό μας για μία αέναη αναζήτηση της αλήθειας και της ιστορίας του λαού μας. Θεωρώ ότι ο συγγραφέας εν είδει διδασκάλου, όπως και οι αγωνιστές και αγωνίστριες του Μακεδονικού Αγώνα, προσπαθεί μέσω της αποτύπωσης της αλήθειας και των γεγονότων να μας κάνει κοινωνούς μιας σκεπτόμενης γενιάς με κρίση, ιδέες, απόψεις και τοποθετήσεις. Για όλα όσα προανέφερα θεωρώ ότι αξίζει να ασχοληθούμε όλοι με την ανάγνωσή του! Περιμένω εναγωνίως τη συνέχεια, να δω πώς θα εξελιχθούν οι ζωές της Αρετής, της Φωτεινής, του Μανώλη και όλων των αγωνιστών αλλά και να αποκομίσω ουσιαστικές γνώσεις από έναν τόσο ένδοξο αγώνα, για τον οποίο δεν γνωρίζουμε, παρά μόνο τα στοιχειώδη για τον Ίωνα Δραγούμη, τον Παύλο Μελά, τον Κώτα Χρήστου και τον καπετάν Ακρίτα (Κωνσταντίνο Μαζαράκη). Αν μπορούσα να το βαθμολογήσω με την υπέρτατη βαθμολογία του απείρου θα το έκανα με όλη μου την καρδιά, γιατί είναι από τα λίγα βιβλία – διαμάντια που αξίζουν να κοσμούν τις βιβλιοθήκες όλων μας!
Βασιλική Διαμάντη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου