Συζητώντας με τον Γιώργο Κατσούλα

 

Ερώτηση 1η: Τι σημαίνει λογοτεχνία για εσάς;

Γ.Κ.: Η λογοτεχνία δεν είναι ξεκομμένη από τις άλλες μορφές τέχνης για να είναι κάτι ξεχωριστό για μένα. Είναι ένας τρόπος έκφρασης όπως ο κινηματόγραφος η μουσική η τηλεόραση η γλυπτική η υποκριτική κλπ.. Απλά επειδή δεν μπορώ να γράψω συμφωνίες γράφω κείμενα.

Ερώτηση 2η: Ποιο είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα, κατά τη γνώμη σας, που κάνει κάποιον δημιουργό ξεχωριστό και αγαπητό στο αναγνωστικό κοινό;

Γ.Κ.: Δεν είναι εύκολη απάντηση. Καταρχήν το αναγνωστικό κοινό δεν είναι ένα. Είναι πολλά. Όπως και το τηλεοπτικό κοινό. Ας πούμε το τηλεοπτικό κοινό που βλέπει σειρές πλατφόρμας δεν μπορεί να δει σειρές ελεύθερης τηλεόρασης. Έχει μάθει ο οργανισμός του σε άλλη αισθητική. Δεν σας προξενεί εντύπωση πως αυτή την στιγμή το κορυφαίο σήριαλ της Ελλάδας έχει θεαματικότητα μόνο 30% σε περίοδο χωρις ανταγωνισμό; Πριν μερικά χρόνια η κορυφαία σειρά της Ελλάδας είχε κοντά στο 50%-60% θεαματικότητα ενώ είχε απέναντί της 45 σήριαλ!!! Η δική μου η γενιά μεγάλωσε με τρεις Χάριτες και Τμήμα ηθών και η σημερινή γενιά με Games of Thrones και

Peaky Blinders. Που να τους κοροϊδέψεις τώρα; Το ίδιο είναι και το αναγνωστικό κοινό. Ποιο είναι εκείνο το γνώρισμα που κάνει αγαπητό τον Ντένις Λεχέιν παγκοσμίως αλλά εδώ πουλάει χίλια αντίτυπα; Πιο είναι το γνώρισμα που κάνει αγαπητό τον Τζειμς Ελρόυ ή έναν Πελεκάνο παγκοσμίως αλλά εδώ πουλάνε χίλια αντίτυπα; Ποιο είναι το κοινό που διαβάζει Ίψεν, Μάμετ ή Μίλερ; Το αναγνωστικό κοινό που ανήκω εγώ αυτό δηλαδή που έχει τα ίδια γούστα με εμένα είναι περίπου 2.000 άτομα σε όλη την Ελλάδα. Για να γίνω αγαπητός σε αυτούς θα πρέπει η πένα μου να είναι ανατρεπτική, αντισυμβατική, θυελλώδεις, επαναστατική, αντικαθεστωτική μα πάνω απ’ όλα να ρίχνει το μπαλάκι στον Λαό. Και να του λέει εσύ φταις! Δεν φταίνε οι πολιτικοί ή ο θεός ή η μοίρα και οι πολυεθνικές αλλά εσύ! Όλοι οι μεγάλοι συγγράφεις αυτό λένε. Εσύ φταις. Εσύ πρέπει να μαθαίνεις. Εσύ πρέπει να αντισταθείς. Που να γίνεις αγαπητός μετά; Για να γίνω αγαπητός στο 80% του υπόλοιπου αναγνωστικού κοινού θα πρέπει να εχω γυναίκα στο εξώφυλλο πρώτον δεύτερον να μην βρίζω και τρίτον να χαϊδεύω τα αυτιά του λαού. Προτιμώ όμως να πιάσω συζήτηση με τα αρχίδια μου πάρα να χαϊδέψω αυτιά. Ολόκληρη η ελληνική λογοτεχνία έχει προσαρμοστεί πάνω στην Ελληνίδα νοικοκυρά. Η Ελληνίδα νοικοκυρά θέλει να διαβάζει για να περνάει ευχάριστα την ώρα της και να ταξιδεύει μέσα σε έρωτες που ποτέ δεν έζησε στην ζωή της γιατί προτίμησε το συμβατικό και το σίγουρο. Γιατί δεν ρίσκαρε ποτέ. Γιατί πάντα έτρεμε από τον φόβο. Γιατί πάντα ήταν γονατιστή. Γιατί δεν έκανε ποτέ την υπέρβαση. Γιατί πάντα υπάκουε στα κοινωνικά στερεότυπα. Την μάθανε να προχωράει σκυφτά και να σκέφτεται όπως όλοι. Εγώ λέω όχι. Η Ελληνίδα νοικοκυρά πρέπει να πει στην κοινωνία και στον άντρα της να πάνε στο διάολο. Για να σε αγαπήσει λοιπόν αυτό το κοινό θα πρέπει να είσαι συμβατικός και να πηγαίνεις με τα νερά του. Εκτός αν είσαι τόσο πολύ μάγκας και δεξιοτέχνης που να περνάς υπόγεια αυτά που θες να πεις χωρίς να σε καταλαβαίνουν. Προσπαθώ να κάνω το δεύτερο.

Ερώτηση 3η: Τι συναισθήματα νιώθετε κατά τη διάρκεια της συγγραφής;

Γ.Κ.: Προσπαθώ να κρατώ μια ισορροπία απέναντι στην νόηση και στο συναίσθημα ώστε να μην οδηγούμε ποτέ από ένα στοιχείο. Κάποιες φορές χρειάζεται λογική κάποιες φορές συναίσθημα. Εξαρτάται την σκηνή. Υπάρχουν σκηνές που δεν μπορώ να τις γράψω. Στον Τυπάλδο ένιωσα 2-3 φορές έτσι. Αυτή η συναισθηματική κατάρρευση είναι λογικό να έρχεται . Πρέπει να την αφήνεις να αδειάζει όμως και όχι να την φοβάσαι. Όταν αδειάσει μετά μπορείς να γράψεις ήρεμα και χαλαρά. Είναι σαν να κάνεις προπόνηση μέχρι λιποθυμίας. Μετά αισθάνεσαι πολύ καλύτερα.

Ερώτηση 4η: Πώς θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας “Ψυχίατρος Τυπάλδος”;

Γ.Κ.: Δύσκολο. Και είναι δύσκολο όχι για το θέμα του -σίγα έτσι και αλλιώς το αναγνωστικό κοινό έχει συνηθίσει σε πιο σκληρά βιβλία - αλλά γιατί έχει έναν αμφιλεγόμενο και αντιφατικό χαρακτήρα για ήρωα. Ο Τυπάλδος δεν είναι ένας συνηθισμένος χαρακτήρας για να ταυτιστεί το κοινό μαζί του και να τον αγαπήσει. Είναι δύσκολος. Είναι άνθρωπος με ψυχολογικά προβλήματα. Κάνει μαλακίες μερικές φορές. Γεμάτος άρνηση και εγωκεντρικό πείσμα. Υπερόπτης αλαζόνας εριστικός και εμμονικός. Δεν είναι χαρακτήρας για να ταυτιστείς. Δεν κάνω τέτοιους χαρακτήρες εγώ. Μακριά από μένα οι συμβατικοί και οι ανθρώπινοι χαρακτήρες για να μπορέσει να ταυτιστεί εύκολα η νοικοκυρά μαζί τους. Εμένα όσο φως έχουν άλλο τόσο σκοτάδι κουβαλάνε. Και εν πάση περίπτωση δεν είμαι υπέρ της άποψης ότι δραματουργικά πρέπει να ταυτιστούμε με τον ήρωα. Πρέπει να μας γοητέψει σίγουρα αλλά όχι να ταυτιστούμε. Μπορεί κανείς να ταυτιστεί με τον Τόνι Μοντάνα; Έναν έμπορο ναρκωτικών Ένα σκουπίδι της κοινωνίας; Αν ταυτιστεί τότε έχει πρόβλημα. Δεν ταυτίζεσαι ούτε με τον Τόνι Μοντάνα , ούτε με τον Κορλεόνε, ούτε με τον Ριχάρδο Γ’. Όμως δεν θες να πάρεις τα μάτια σου από πάνω τους γιατί σε γοητεύουν. Άλλο πράγμα η ταύτιση άλλο η γοητεία. Έτσι λοιπόν είναι δύσκολο να ταυτιστεί το ευρύ κοινό με τον Τυπάλδο ,έναν άνθρωπο που κάθεται σε ένα παγκάκι και θάβει όλους τους περαστικούς. Έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να δεχτεί την πραγματικότητα. Όμως σου εκπέμπει έναν φοβερό μαγνητισμό.

Ερώτηση 5η: Πόσο εύκολο είναι να κατανοηθεί από τον κοινωνικό περίγυρο κάποιος που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού;

Γ.Κ.: Δεν μπορεί να κατανοηθεί και επίσης ο αυτιστικός δεν μπορεί να κατανοήσει τον κοινωνικό περίγυρο. Είναι δυο δυνάμεις τελείως αντίστροφες. Όλοι κραυγάζουν υπέρ της διαφορετικότητας αλλά αν ζήσουν από κοντά την κατάσταση βγάζουν όλα τα κόμπλεξ τους. Ποιος θα καταλάβει γιατί έχεις εμμονή στην λεπτομέρεια; Εγώ κάθομαι και βλέπω εκατό φορές μια ταινία για να την αναλύσω και να καταλάβω γιατί η κάμερα σε ένα σημείο έχει γωνία λήψης 60 μοίρες αντί για 55. Ποιος θα το καταλάβει αυτό; Ποιος θα καταλάβει γιατί όλοι μου λένε χαλάρωσε και πάμε για τσίπουρα και τάβλι; Δεν πίνω ούτε τσίπουρο ούτε τάβλι παίζω και ούτε χάνω τον χρόνο μου σε ανούσιους χαβαλέδες . Εγώ δεν μπορώ να καταλάβω τον απλό κόσμο. Γιατί όταν βρέχει τρέχει να μην βραχεί; Πρώτον θα βραχεί περισσότερο και δεύτερον θα χάσει όλη τη μαγεία . Γιατί κάθεται και πίνει καφέ με τις ώρες και σαχλαμαρίζει σε ένα σωρό βλακείες θέματα; Γιατί δεν ακούει την πέμπτη συμφωνία του Μπετόβεν σε 10 διαφορετικές εκτελέσεις ώστε να κατανοήσει γιατί ο κάθε μαέστρος επιλεγεί έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης; Τι είναι αυτό που θέλει να πει; Γιατί δεν συγκρίνει τις μεταφράσεις του Άμλετ ώστε να διαπιστώσουμε για πιο λόγο χρησιμοποιεί ο καθέναν το δικό του λεξιλόγιο; Γιατί κανείς δεν συζητάει για τις μεγαλοφυείς εμπνεύσεις του Ντάνιελ Ντέι Λούις; Γιατί ο κόσμος δεν συζητάει για το composition and blocking του Όρσον Γουέλς; Γιατί κανείς δεν ψάχνει να βρει πως στο διάολο γίνεται να φωτίζει έτσι ο Ρότζερ Ντίκινς; Δεν μπορώ να καταλάβω τον κόσμο γιατί δεν έχει τέτοιες απορίες και απλά θέλει να κάνει χαβαλέ με φραπέ και τσίπουρα. Μακριά και αγαπημένοι λοιπόν. Δεν θέλω κοινωνικό περίγυρο δίπλα μου. Κάθε φορά που πάω να εμβαθύνω σε μια κουβέντα μου λένε όλοι μην σκέφτεσαι τόσο πολύ. Είναι δυνατόν; Μα η ανθρωπότητα πήγε μπροστά επειδή κάποιοι σκεφτόντουσαν πολύ και πάει πίσω επειδή κάποιοι δεν σκέφτονται καθόλου. Καμία πλευρά δεν μπορεί να καταλάβει την απέναντί της. Φροντίζω να κρατιέμαι μακριά από καθημερινούς ανθρώπους γιατί κι εγώ δεν τους καταλαβαίνω και αυτοί εμένα.

Ερώτηση 6η: Ο Τυπάλδος είναι ο παρατηρητής γεγονότων, καταστάσεων και συμπεριφορών. Κοινώς, είναι ο ιδανικός άνθρωπος για να φέρει εις πέρας μια δύσκολη αποστολή όπως είναι η εξιχνίαση εγκλημάτων και παράνομων δραστηριοτήτων. Πώς μπορεί κάποιος να αναπτύξει μία τέτοια αίσθηση και παρατηρικότητα;

Γ.Κ.: Είναι ένας συνδυασμός ταλέντου και προπόνησης. Υπεράνθρωποι υπάρχουν σε κάθε τομέα.

Ερώτηση 7η: Πίσω από κάθε σκοτεινό κεφάλαιο της προσωπικότητας των ανθρώπων βρίσκεται ένα άσχημο παιδικό βίωμα, μία κληρονομικότητα, ένα “σφάλμα” του dna, η διττή φύση του ανθρώπου ή συνδυασμός αυτών; Ποια είναι η προσωπική σας άποψη;

Γ.Κ.: Προσωπικά πιστεύω πως ο άνθρωπος γεννιέται με το καλό και το κακό έμφυτα και ανάλογα στην κοινωνία που θα μεγαλώσει θα επικρατήσει ένα από τα δυο. Στην τσαρική Ρωσία όλοι ήταν θρήσκοι και αγράμματοι. Στην κομουνιστική Ρωσία οι περισσότεροι ήταν άθεοι, όλοι ξέραν κλασική μουσική και τα περισσότερα κορίτσια πήγαιναν μπαλέτο. Στην τωρινή Ρωσία οι περισσότεροι είναι θρήσκοι, ελάχιστοι ξέρουν κλασικοί μουσική και οι περισσότερες γυναίκες είναι πουτάνες. Ποιο είναι το DNA του Ρώσου; Η Ελληνίδα μάνα το 45 όταν ο γιος της έφευγε να πολεμήσει τον χαιρέταγε με ένα χαμόγελο και γεμάτη χαρά. Τώρα έχει καύσωνα και του λέει πάρε ζακέτα. Ποιο είναι το DNA της Ελληνίδας μάνας; Το 60 ο κόσμος τραγουδούσε Ρίτσο και Ελύτη και τώρα τραγουδάει αλβανική ραπ που είναι μόνο για ηλίθιους. 50 χρόνια διαφορά είναι. Δεν είναι πολλά. Δεν υπάρχει DNA . Ο άνθρωπος είναι όπως τον μάθεις. Αυτό αφορά το 99%. Υπάρχει όμως και η ανωμαλία της φύσης το οποίο είναι αμελητέα ποσότητα.

Ερώτηση 8η: Μας έχετε συνηθίσει σε έργα φιλοσοφικού περιεχομένου. Θα μας αποκαλύψετε τον λόγο ή είναι κάτι τυχαίο;

Γ.Κ.: Τυχαίο δεν είναι. Αυτά είναι τα αναγνώσματα μου και επίσης δεν θέλω να είμαι ρηχός και μονοεπίπεδος. Με απασχολούν τα μεγάλα πανανθρώπινα διλήμματα που απασχολούν όλους τους μεγάλους στοχαστές εδώ και χρόνια. Το θέμα είναι σε τι χαρτί θα τα περιτυλίξεις.

Ερώτηση 9η: Τι θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες σας;

Γ.Κ.: Ότι από μένα δεν θα περιμένουν να γράφω ένα είδος. Οι δικοί μου οι αναγνώστες θα έχουν πολλά ενδιαφέροντα και θα τους απασχολούν πολλά ζητήματα. Δεν με ενδιαφέρουν οι μονομανείς αναγνώστες. Αυτοί που διαβάζουν μόνο αστυνομικά ή μόνο θρίλερ ή μόνο ιστορικά. Εμένα δεν με χωράει το σύμπαν.

Ερώτηση 10η: Θα θέλατε να μας πείτε μερικά λόγια για το επόμενο συγγραφικό σας βήμα;

Γ.Κ.: Πολλά και διάφορα. Θα δείξει…

Β.Δ.: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη συνέντευξη που μου παραχωρήσατε! Εύχομαι κάθε επιτυχία και καλοτάξιδα τα βιβλία σας!!!

Γ.Κ.: Κι εγώ ευχαριστώ.

Γεννήθηκε στις 16-2-1981 στην Αθήνα όπου ζει και εργάζεται. Είναι διαγνωσμένος με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας και στη συγγραφή είναι αυτοδίδακτος. Έχει πάρει μέρος σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και έχει δεκάδες βραβεία, με κυριότερα το Α΄ βραβείο από τον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» για το θεατρικό του «Παραδώστε τους Αντιστασιακούς» και το Α΄ βραβείο από την «Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών για το θεατρικό του «Ψυχή από ατσάλι», που αναφέρεται στα βασανιστήρια της Μακρονήσου. Έχει παρακολουθήσει on line masterclass σεναρίου με τον Ντέιβιντ Μάμετ και τον Άαρον Σόρκιν και δουλεύει σαν διαλγογράφος σε σειρές. Επίσης έχει κάνει σεμινάρια υποκριτικής στην κάμερα και είχε έναν μικρό ρόλο στο σίριαλ «Κόκκινο ποτάμι».

Ψυχίατρος Τυπάλδος

«Μα ήταν ο Τυπάλδος. Πώς θα μπορούσε να κάνει πίσω; Ο διάσημος ψυχίατρος. Ένας Υπεράνθρωπος. Αυτός που πάλευε με τα πάντα. Που πάλευε με την κατάθλιψη, που πάλευε με τον αυτισμό, που πάλευε με το παρελθόν του, που πάλευε να κάνει μιαν απλή σχέση, που πάλευε να τον κατανοήσουν οι άνθρωποι, η ελπίδα των γονιών, η ελπίδα των παιδιών. Αυτός που – σχεδόν πάντα – είχε δίκιο. Αυτός είχε το χάρισμα και την κατάρα. Η ιδιοφυΐα. Λοιπόν; Τι να την έκανε την ιδιοφυΐα του αν δείλιαζε τώρα; Τι είναι η ιδιοφυΐα χωρίς θάρρος; Χωρίς θέληση; Χωρίς να μπορείς να κοιτάξεις στα μάτια το βλέμμα που σε κατατροπώνει και να του πεις «κάνε πιο κει». Πού είναι η ιδιοφυΐα, όταν η ατολμία επελαύνει επάνω σε φτερωτά άλογα και σε καλεί στον ίδιο σου τον όλεθρο; Ποια είναι η ιδιοφυΐα όταν η ατσαλένια πανοπλία της θέλησης κάνει φτερά και σκορπίζεται στον άνεμο; Όλα θα τα αντιμετώπιζε τώρα. Σε μια σκοτεινή αρένα όπου οι σύμμαχοι του σκότους θα γλεντούσαν χωρίς σταματημό. Και θα ήταν εκεί μόνος. Αυτός και όλοι τους. Ένας εναντίον όλων. Αυτός και τα σκοτάδια του…» Περισσότερο ένα φιλοσοφικό θρίλερ, μια πραγματεία πάνω στη θεωρία του υπεράνθρωπου, ένας στοχασμός πάνω στην «Υψενική» και «Νιτσεϊκή» φιλοσοφία, παρά ένα καταιγιστικό αστυνομικό με συνεχείς ανατροπές και υπερβολές, το μυθιστόρημα του Γιώργου Κατσούλα επικεντρώνεται στο χαρακτήρα του Ψυχιάτρου Τυπάλδου, ενός αυτιστικού γιατρού με σύνδρομο Άσπεργκερ και παρακολουθεί βήμα βήμα την πορεία του για τη σύλληψη ενός παιδεραστή.