Ε.Μ.: Αγαπώ πολλούς συγγραφείς, ξεχωριστή θέση όμως ανάμεσά τους κρατάει ο Νίκος Καζαντζάκης. Όλα του τα βιβλία κρύβουν ανεκτίμητους θησαυρούς, μαθήματα ψυχής και ανθρωπιάς.
Ερώτηση 2η: Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε;
Ε.Μ.: Αν δεν με απατά η μνήμη μου, αν όχι το πρώτο, τουλάχιστον ένα από τα πρώτα, ήταν το μυθιστόρημα της Χάριετ Μπ. Στόου Η καλύβα του μπαρμπα-Θωμά. Ακόμα θυμάμαι πόσο είχα κλάψει αλλά και είχα θυμώσει με το συγκεκριμένο βιβλίο. Το παιδικό μου μυαλό αδυνατούσε να κατανοήσει πώς είναι δυνατόν κάποιοι άνθρωποι να αντιμετωπίζουν άλλους ως κατώτερους, να τους φέρονται χειρότερα και από ζώα, να τους πωλούν και να τους αγοράζουν σαν να είναι αντικείμενα.
Ερώτηση 3η: Τι σας ώθησε να ξεκινήσετε τη συγγραφή;
Ε.Μ.: Επειδή ως παιδί υπήρξα πολύ κλειστός χαρακτήρας, έβρισκα καταφύγιο και τρόπο έκφρασης στη γραφή. Έγραφα στην αρχή σκόρπιες σκέψεις, μετά κάποιους στίχους και στη συνέχεια μικρές ιστορίες. Μπορεί μεγαλώνοντας να έπαψα να είμαι κλεισμένη στον εαυτό μου, η αγάπη για τη γραφή όμως παρέμεινε κι όσο περνούσαν τα χρόνια μεγάλωνε. Έτσι, από τη συγγραφή μικρών ιστοριών πέρασα σιγά σιγά και στην ολοκλήρωση του πρώτου μου μυθιστορήματος.
Ερώτηση 4η: Πώς θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας Ο θησαυρός της Σμύρνης;
Ε.Μ.: Ο Θησαυρός της Σμύρνης αποτελεί τον δικό μου, ελάχιστο φόρο τιμής σε όλους εκείνους που με τόσο βίαιο τρόπο ξεριζώθηκαν από τις προγονικές τους εστίες και πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς, σε όσους έπεσαν θύματα του φανατισμού και του εθνικισμού, του παραλογισμού του πολέμου. Μπορεί να μην έχω καταγωγή από τη Μικρά Ασία, όμως οι παππούδες μου ήταν Έλληνες που ζούσαν στην Οδησσό κι εκδιώχτηκαν από εκεί όταν ξέσπασε η Οκτωβριανή επανάσταση. Ήρθαν στην Ελλάδα ως πρόσφυγες και για πολλά χρόνια έζησαν στον προσφυγικό καταυλισμό στο Γκάζι. Είχα την τύχη και την ευλογία να μεγαλώσω μαζί τους και πολλές φορές μου μιλούσαν τόσο για τη ζωή τους στη Ρωσία όσο και στον καταυλισμό, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν –ειδικά τα πρώτα χρόνια– για τον ρατσισμό που βίωσαν.
Βέβαια, πέρα από το «ιστορικό» κομμάτι, ο Θησαυρός της Σμύρνης έχει και το καθαρά αστυνομικό. Ο Μάνος Βαρσάμης και η Έλσα Γληνού καλούνται να διαλευκάνουν τη δολοφονία ενός εκατοντάχρονου πρόσφυγα από τη Σμύρνη, του Χριστόδουλου Ραγιόγλου. Όταν όμως διαπράττονται και άλλα εγκλήματα, οι δύο συνεργάτες συνειδητοποιούν έκπληκτοι ότι η λύση βρίσκεται στο παρελθόν και συγκεκριμένα στη Σμύρνη του 1922.
Ερώτηση 5η: Η ιστορία σας συμπίπτει χρονικά με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή. Αυτός ήταν ο λόγος που η υπόθεση μας μεταφέρει στο τότε για αρκετές σελίδες ή τυχαία η έμπνευση σας χτύπησε την πόρτα σχετικά με εκείνα τα γεγονότα και εκείνη την εποχή;
Ε.Μ.: Όταν ξεκίνησα να γράφω το βιβλίο, δεν είχα σκεφτεί καθόλου την επέτειο των εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή. Την έμπνευση μου την έδωσε ο εκδότης μου, ο Γιάννης Κωνστανταρόπουλος, ο οποίος μου διηγήθηκε ένα πρωί στο γραφείο του την ιστορία ενός συγγενικού του προσώπου που έφυγε από τη Σμύρνη με την καταστροφή και ήρθε στην Ελλάδα ως πρόσφυγας. Για κάποιον λόγο που δεν μπορώ να εξηγήσω, όση ώρα ο Γιάννης μού μιλούσε, στο μυαλό μου σχηματίστηκε η εικόνα ενός άντρα που αποφασίζει να εγκαταλείψει μαζί με την οικογένειά του τα πατρογονικά χώματα και να αναζητήσει τη σωτηρία στη μητέρα πατρίδα. Έχει στοιβάξει σε μια γωνιά βαλίτσες με τα υπάρχοντά του κι ένα σιδερένιο σεντούκι. Στη διαδρομή από τα γραφεία του Μίνωα μέχρι το σπίτι μου άρχισα να πλάθω την ιστορία και μόλις κάθισα μπροστά στον υπολογιστή μου ξεκίνησα την έρευνα για να συλλέξω τα στοιχεία που χρειαζόμουν.
Ερώτηση 6η: Η Έλσα Γληνού και ο Μάνος Βαρσάμης σε μία νέα ιστορία συνεργάζονται αρμονικά και συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο. Θεωρείτε ότι για την πλήρη επιτυχία είναι απαραίτητα η αλληλοσυμπλήρωση και ο σεβασμός του ενός απέναντι στον άλλο ή υπάρχουν και άλλα πράγματα;
Ε.Μ.: Ο Μάνος Βαρσάμης και η Έλσα Γληνού είναι δύο χαρακτήρες που «γεννήθηκαν» σε διαφορετικό βιβλίο ο καθένας· ο Βαρσάμης στο Τα τρία πρόσωπα της Εκάτης και η Γληνού στο Μαύρα σαν τον έβενο μαλλιά. Και τους δύο τους αγάπησα πολύ και δεν ήθελα να τους αποχωριστώ. Κάπως έτσι μου ήρθε η ιδέα να τους «παντρέψω» και να τους κάνω αστυνομικό δίδυμο, αφού παρατήρησα ότι ταιριάζουν πολύ, κατά κάποιον τρόπο συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο. Ο Μάνος έχει την εμπειρία και την όσφρηση του «παλιού λαγωνικού», ενώ κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί στην αλάνθαστη ανακριτική μέθοδο που εφαρμόζει. Η Έλσα, από την άλλη μεριά, διαθέτει μια ιδιαίτερα ανεπτυγμένη παρατηρητικότητα και γνωρίζει πολύ καλά την ανθρώπινη ψυχή. Εκτός από συνεργάτες και φίλοι, έχουν αναπτύξει μια σχέση πατέρα-κόρης. Βέβαια, για να διατηρείται η ισορροπία, πρέπει ο ένας να δίνει βήμα στον άλλο, να τον αφήνει να παίρνει πρωτοβουλίες. Μεταξύ τους δεν υπάρχει ανταγωνισμός, αλλά μια απόλυτα αρμονική συνεργασία που βασίζεται στην αγάπη και στην εκτίμηση. Πιστεύω ότι θα μας συντροφεύουν για πολύ καιρό ακόμη και θα διαλευκάνουν μαζί πολλές περίπλοκες υποθέσεις.
Ερήτηση 7η: Το παρελθόν, είτε είναι δικό μας είτε των προγόνων μας, μας ακολουθεί. Πιστεύετε ότι μπορούμε να αλλάξουμε υπέρ μας τα κακά του παρελθόντος ή ορισμένες φορές οι πράξεις είναι πιο ισχυρές;
Ε.Μ.: Πιστεύω πως τα λάθη του παρελθόντος κάποιες φορές μπορεί να αποδειχτούν μοιραία και για τις επόμενες γενιές, ιδιαίτερα αν τους έχουμε επιτρέψει να στοιχειώσουν τη ζωή μας και να καθορίσουν το μέλλον μας. Από τα λάθη που κάναμε οι ίδιοι ή οι πρόγονοί μας πρέπει να μαθαίνουμε, ώστε να μην τα επαναλάβουμε. Θεωρώ ότι το παρελθόν πρέπει να λειτουργεί ως γέφυρα που θα μας ενώσει με το μέλλον, αν όμως παραμείνουμε προσκολλημένοι σ’ αυτό δεν θα καταφέρουμε να χαρούμε ούτε το παρόν μας.
Ερώτηση 8η: Η ιστορία σας πάει πολλά χρόνια πίσω. Έναν αιώνα και συγκεκριμένα στη Μικρασιατική καταστροφή. Ο πόλεμος επαναλαμβάνεται συνεχώς με διαφορετικό μοτίβο και πλαίσιο. Γιατί ο άνθρωπος αναλώνεται σε τέτοιες συμπεριφορές, αντί να μεριμνά για την παγκόσμια ειρήνη; Ποια είναι η άποψή σας;
Ε.Μ.: Είναι γεγονός ότι, παρά τις ολέθριες συνέπειές του, ο πόλεμος είναι ένα λάθος που η ανθρωπότητα επαναλαμβάνει ξανά και ξανά. Φαίνεται τελικά πως το παρελθόν δεν μας διδάσκει τίποτε, όσο παράλογο κι αν ακούγεται αυτό. Βέβαια, πιστεύω πως οι λαοί δεν θέλουν τον πόλεμο, προτιμούν να συνυπάρχουν ειρηνικά, να απολαμβάνουν όλα τα οφέλη που η ειρήνη προσφέρει. Στη Σμύρνη, για παράδειγμα, οι Έλληνες, οι Αρμένιοι, οι Εβραίοι και οι Τούρκοι ζούσαν ήρεμα και αρμονικά, είχαν αναπτύξει δεσμούς φιλίας, ακόμα και συγγένειας. Όταν ξέσπασε η καταστροφή, υπήρχαν πολλοί Τούρκοι που βοήθησαν αλλόθρησκους να γλιτώσουν, τους έδωσαν καταφύγιο, τους έκρυψαν ακόμα και στα σπίτια τους μέχρι να περάσει το κακό. Θεωρώ ότι τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, καθώς και οι φιλοδοξίες των ηγετών, αλλά και η μισαλλοδοξία είναι αυτά που προκαλούν τον πόλεμο, όχι οι απλοί άνθρωποι. Πιστεύω ότι όλοι θα έπρεπε να γίνουμε πιο ενεργοί πολίτες, να ενημερωνόμαστε και να δραστηριοποιούμαστε, να φροντίζουμε να «ανοίγουμε» το μυαλό μας ώστε να μην πέφτουμε θύματα της προπαγάνδας. Ξέρετε, ακούω πολλές φορές κάποιους να λένε ότι οι απλοί πολίτες δεν έχουν δύναμη, ότι η φωνή τους δεν πρόκειται να ακουστεί όσο δυνατά κι αν φωνάξουν. Αυτό, όμως, ακριβώς είναι το λάθος που κάνουμε. Πιστεύοντας πως είναι άσκοπο να δηλώνουμε την αντίθεσή μας με τις αποφάσεις που λαμβάνονται ερήμην μας, τελικά παθητικοποιούμαστε και αφήνουμε άλλους να αποφασίζουν για εμάς.
Ερώτηση 9η: Τι θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες σας;
Ε.Μ.: Θα ήθελα να τους πω ένα τεράστιο, ένα απέραντο ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου για την αγάπη που μου έχουν δείξει όλα αυτά τα χρόνια. Είναι πράγματι μοναδικό συναίσθημα να ξέρεις ότι κάποιος μοιράστηκε μαζί σου τα ταξίδια του μυαλού και της ψυχής σου, ότι αφουγκράστηκε τις σκέψεις σου, αφέθηκε να τον παρασύρεις στους κόσμους που έπλασες. Είμαι ευγνώμων που οι αναγνώστες μού άνοιξαν την αγκαλιά τους και υπόσχομαι ότι πάντα θα προσπαθώ να στέκομαι αντάξια της εμπιστοσύνης και της αγάπης τους.
Ερώτηση 10η: Θα θέλατε να μας πείτε μερικά λόγια για το επόμενο συγγραφικό σας βήμα;
Ε.Μ.: Το βιβλίο που γράφω τώρα έχει και πάλι ως πρωταγωνιστικό δίδυμο τους αγαπημένους μου Μάνο Βαρσάμη και Έλσα Γληνού. Οι δύο συνεργάτες έρχονται αντιμέτωποι με έναν κατά συρροή δολοφόνο που εμπνέεται από τη Γαλλία του 19ου αιώνα και τον τρόπο ζωής των «καταραμένων» ποιητών.
Β.Δ.: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη συνέντευξη που μου παραχωρήσατε! Εύχομαι κάθε επιτυχία και καλοτάξιδα τα βιβλία σας!
Ε.Μ.: Εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία και εύχομαι ό,τι καλύτερο!
Σήμερα ασχολείται με τη συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων, με τη μετάφραση και την επιμέλεια βιβλίων και με μεταγλωττίσεις ξένων τηλεοπτικών σειρών. Είναι μέλος της ΠΕΛ (Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών) και μιλάει αγγλικά. Το διήγημά της με τίτλο «Το τελευταίο ταξίδι» απέσπασε έπαινο στον 34ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό της ΠΕΛ. Από τις εκδόσεις Ωκεανός κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά της Όταν μιλούν τα φεγγάρια, Μην κοιτάξεις πίσω, Σπασμένος καθρέφτης και Ποιος σκότωσε την Ιφιγένεια;, ενώ από τις εκδόσεις Μίνωας τα μυθιστορήματα Τα τρία πρόσωπα της Εκάτης (2019) και Αθώοι ένοχοι (2020).
Ο θησαυρός της Σμύρνης
Σμύρνη, 9 Σεπτεμβρίου 1922. Ο νεαρός Αρίστος Κογκαλίδης αποφασίζει να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να καταφύγει με την οικογένειά του στην Ελλάδα. Ξέρει ότι η μέρα της καταστροφής πλησιάζει και ο μοναδικός τρόπος να σωθούν είναι να ακολουθήσουν τον δρόμο της προσφυγιάς. Δεν τον φοβίζει το μέλλον, καθώς θα πάρει μαζί του όλα εκείνα που θα του επιτρέψουν να ξεκινήσει μια νέα ζωή: χρήματα, κοσμήματα αλλά και τον πολύτιμο θησαυρό του… Όμως, ο νεαρός Γαβρίλης Ραγιόγλου ανατρέπει την τελευταία στιγμή τα σχέδιά του με τον χειρότερο τρόπο…
Αθήνα, σήμερα. Όταν ο αιωνόβιος Χριστόδουλος Ραγιόγλου δολοφονείται, ο συνταξιούχος πλέον αστυνομικός Μάνος Βαρσάμης, παλιός φίλος του θύματος, και η ψυχολόγος Έλσα Γληνού αναλαμβάνουν την υπόθεση. Όσοι ήταν κοντά του μπαίνουν στο στόχαστρο του Βαρσάμη που πιστεύει πως ένας από αυτούς είναι ο δολοφόνος. Όταν, όμως, η Έλσα συνειδητοποιεί πως όλοι τους σχετίζονται με τη Σμύρνη, οι ισορροπίες ανατρέπονται και τα νέα δεδομένα οδηγούν σε ένα ακόμα έγκλημα και μια απόπειρα δολοφονίας.
Το παρελθόν μπλέκεται με το παρόν και καλά κρυμμένα μυστικά βγαίνουν στο φως. Ποιος θέλησε να σκοτώσει έναν άνθρωπο που ήδη βρισκόταν στο κατώφλι του θανάτου; Ο Μάνος και η Έλσα, στην προσπάθειά τους να ξετυλίξουν το κουβάρι αυτής της τόσο σκοτεινής υπόθεσης, καλούνται να ανατρέξουν στο 1922…
Όλα οδηγούν στη Σμύρνη… ή ξεκινούν αποκεί…
