Συζητώντας με τον Πασχάλη Πράντζιο για "Τριάντα έξι ώρες βροχής"

Ερώτηση 1η: Τι σημαίνει λογοτεχνία για εσάς;

Π.Π.: Ως αναγνώστης συνεχίζει να αποτελεί το καταφύγιό μου από τότε που ήμουν παιδί, ως συγγραφέας είναι η τέχνη που υπηρετώ.

Ερώτηση 2η: Ποιο είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα, κατά τη γνώμη σας, που κάνει κάποιον δημιουργό ξεχωριστό και αγαπητό στο αναγνωστικό κοινό;

Π.Π.: Το χαρακτηριστικό γνώρισμα εξαρτάται από τις προσδοκίες του εκάστοτε αναγνωστικού κοινού. Αν θέλουμε, επομένως, να προσδιορίσουμε το γνώρισμα, θα πρέπει να ορίσουμε τι προσδοκά να βρει σ’ ένα βιβλίο το αναγνωστικό κοινό και με ποιο κριτήριο ξεχωρίζει έναν δημιουργό. Για άλλους, για παράδειγμα, το χαρακτηριστικό γνώρισμα ενός ξεχωριστού δημιουργού μπορεί να εξαρτάται από αν σε κάθε έκδοση βιβλίου κάνει best seller, ανατυπώνει χιλιάδες αντίτυπα, άλλοι μπορεί να πιστεύουν πως ξεχωριστός ήταν μονάχα ο μεγάλος Νίκος Καζαντζάκης και να αναζητούν επί ματαίω τον νέο Καζαντζάκη των γραμμάτων. Όπως αντιλαμβάνεστε, αδυνατώ να δώσω μία συγκεκριμένη απάντηση. Δεν υπάρχουν συνταγές. Το κάθε βιβλίο έχει το κοινό του κι αυτό είναι που ορίζει και τον ξεχωριστό δημιουργό και τον αγαπητό.

Ερώτηση 3η: Τι συναισθήματα νιώθετε κατά τη διάρκεια της συγγραφής;

Π.Π.: Τα ίδια που βιώνει ο καθείς από μας στη διάρκεια του βίου του. Η λογοτεχνία ακριβώς επειδή δεν είναι αποκομμένη από τη ζωή –υπό την έννοια από δω η λογοτεχνία και από κει η ζωή- βασίζεται πάνω σ’ αυτή, αναδύεται μέσα από αυτή. Κι επειδή συγγραφή μυθιστορήματος χωρίς ενσυναίσθηση δεν συνίσταται, ο συγγραφέας αισθάνεται το κάθε τι που ταλανίζει τη ζωή των ηρώων του και το καθιστά δικό του βίωμα. Η ζωή είναι αυτή που παράγει τους μυθιστορηματικούς ήρωες και όχι το μυαλό ενός συγγραφέα. Ο συγγραφέας παρατηρεί και καταγράφει επιτυχώς ή όχι, αναλόγως του ταλέντου του.

Ερώτηση 4η: Πώς θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας “Τριάντα έξι ώρες βροχής”;

Π.Π.: Κι εδώ η κρίση ανήκει στον αναγνώστη. Είναι αυτονόητο πως αν θεωρούσα πως με το βιβλίο μου αυτό δεν έχω να πω ή να προσθέσω κάτι, δεν θα επέλεγα τη δημοσιοποίησή του. Το «τριάντα έξι ώρες βροχής» είναι το έκτο μου βιβλίο κι αυτόν τον χαρακτηρισμό επιλέγω.

Ερώτηση 5η: Ο Θησέας λέει στη Φαίδρα «Θα σ' αγαπώ κάθε που το χώμα θα μυρίζει βροχή». Πιστεύετε ότι ο έρωτας έχει κάποιο συγκεκριμένο άρωμα για τον κάθε άνθρωπο;

Π.Π.: Για άλλον άρωμα, για άλλον χρώμα, για άλλον τραγούδι… Δεν ήθελα να πω αυτό μέσα από τη φράση αυτή. Επέλεξα αυτόν τον προσδιορισμό, γιατί με γεμίζει συναισθήματα. Η μυρωδιά του χώματος κάθε που βρέχει είναι στενά συνδεμένη με τον τόπο που μεγάλωσα, γιατί πέρασα τα πρώτα μου χρόνια σ’ ένα χωριό της Καρδίτσας, την Ανάβρα, όπου οι δρόμοι ακόμη δεν ήταν ασφαλτοστρωμένοι, αλλά χωμάτινοι. Και μύριζαν βροχή. Κάθε φορά που μυρίζω το χώμα μιας καλοκαιρινής βροχής, συγκινούμαι. Και υποκλίνομαι στη φύση. Ο Θησέας αφήνει τη φύση να αποφασίσει. Αν έβρεχε συχνότερα κι αν το χώμα δεν είχε γίνει τσιμέντο μπορεί να ήταν και αλλιώς τα πράγματα. Μπορεί και όχι. Η φύση δεν ανήκει στον άνθρωπο, ο άνθρωπος ανήκει σ’ αυτήν.

Ερώτηση 6η: Ο Θησέας δε δέχεται την απιστία, παρόλο που ο ίδιος απιστεί, αν και στη συνείδησή του δεν χρεώνει την πράξη του ως απιστία. Αναλόγως λειτουργούν και πολλοί άλλοι άντρες. Θεωρείτε ότι αυτό οφείλεται στη διαπαιδαγώγηση από το σπίτι ή είναι κάτι που αναπτύσσεται σιγά – σιγά, καθώς στοιχειοθετείται ο χαρακτήρας του καθενός;

Π.Π.: Ο Θησέας είναι σύμβολο στο έργο, είναι ο άντρας που απολαμβάνει την εξουσία της ελευθερίας που του δίνει το φύλο του. Έτσι ακριβώς είναι και στον ιστορικό μύθο. Κι αυτό ακριβώς αναπαράγω. Όσον αφορά στο ζήτημα της απιστίας σε σχέση με την αντρική νοοτροπία, ασφαλώς και σκέφτονται πολλοί άντρες κατ’ αυτόν τον τρόπο, ωστόσο και οι γυναίκες απιστούν εξίσου. Από κει κι έπειτα τις διαφορές τις συνιστούν τα στερεότυπα.

Ερώτηση 7η: Ο μύθος της Φαίδρας και του Ιππόλυπου ζωντανεύει σε ένα μυθιστόρημα παραλλάζοντας όπως τον γνωρίσαμε από τους αρχαίους μας δημιουργούς. Ποιο ήταν το στοιχείο που σας έκανε να γράψετε αυτό το μυθιστόρημα και να ξεδιπλώσετε τον μύθο υπό το πρίσμα της σύγχρονης εποχής;

Π.Π.: Η ανάγκη μου να μιλήσω για τον έρωτα. Από κει ξεκίνησαν όλα. Έψαχνα να βρω μία βάση για να πατήσω, προκειμένου να στήσω μία ερωτική ιστορία. Μελετώντας τον μύθο της Φαίδρας μέσα από τις διάφορες μεταγραφές του κυρίως στο θέατρο, αισθανόμουν πως ο έρωτας της Φαίδρας και του Ιππόλυτου ζητούσε τη δικαίωσή του στο πλήρωμα του χρόνου. Αυτό αποτέλεσε τη βάση για να χτίσω τη δική μου ερωτική ιστορία και να μοιραστώ μαζί σας σκέψεις και συναισθήματα πάνω στην προβληματική του έρωτα.

Ερώτηση 8η: Ο έρωτας για κάποιος έχει ηθική και για άλλους όχι. Ασχέτως τι από τα δύο ισχύει κανείς, σχεδόν, δεν πιστεύει ότι είναι ανήθικος. Που έγκειται η διαφορά μη ηθική στον έρωτα και ανήθικος έρωτας;

Π.Π.: Μάλλον βαφτίσια των ανθρώπων οι λέξεις. Δεν υπάρχει ηθικός και ανήθικος έρωτας. Ο έρωτας είναι μονάχα έρωτας. Στο βιβλίο το λέω ξεκάθαρα: «δεν έχει ο έρωτας ηθική, φίλες και φίλοι. Κανένα ένστικτο δεν μπορεί να έχει ηθική». Από κει κι έπειτα επεμβαίνει ο παράγοντας κοινωνία, παίρνει τον λόγο η θρησκεία και σπέρνει ενοχές γύρω από την ανηθικότητα των συναισθημάτων του ανθρώπου. Δεν είναι αυτό ο έρωτας.

Ερώτηση 9η: Τι θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες σας;

Π.Π.: Πως σε κάθε βιβλίο που γράφω προσπαθώ να σέβομαι την αισθητική τους και να μην την προσβάλλω.

Ερώτηση 10η: Θα θέλατε να μας πείτε μερικά λόγια για το επόμενο συγγραφικό βήμα σας;

Π.Π.: Είναι πολύ νωρίς για να μιλήσω για καινούριο μυθιστόρημα, γιατί αισθάνομαι πως στερώ τη χαρά της πρώτης κυκλοφορίας αυτού του βιβλίου. Το «τριάντα έξι ώρες βροχής» μόλις ξεκίνησε το ταξίδι του κι εγώ ακόμη είμαι συνταξιδιώτης του.

Β.Δ.: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη συνέντευξη που μου παραχωρήσατε! Εύχομαι κάθε επιτυχία και καλοτάξιδες οι “Τριάντα έξι ώρες βροχής”!!!

Π.Π.: Ένα μεγάλο ευχαριστώ κι από μένα!

O Πασχάλης Πράντζιος γεννήθηκε στην Ανάβρα Καρδίτσας το 1971 και εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 2006. Σπούδασε φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ., εργάζεται ως φιλόλογος καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση, ενώ παράλληλα συνεχίζει τις σπουδές του στο μεταπτυχιακό τμήμα της Σχολής Θεάτρου του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας (Α.Π.ΚΥ.), με ειδίκευση στην Επιβίωση του Αρχαίου Δράματος. Παράλληλα με τη μυθιστοριογραφία ασχολείται με τη θεωρία λογοτεχνίας και θεάτρου, δημοσιεύοντας άρθρα και μελέτες του σε περιοδικά λογοτεχνικού ενδιαφέροντος. Το Τριάντα έξι ώρες βροχής είναι το έκτο μυθιστόρημά του.

(2019) Τριάντα έξι ώρες βροχής, Κλειδάριθμος

(2016) Ξανάγινε τρεις..., Ωκεανίδα

(2014) Η πόλη έχει ρεπό, Ωκεανίδα

(2012) Λιωμένο μολύβι, Ωκεανίδα

(2009) Περί ανέμων και γάτων, Ωκεανίδα

(2006) Και πάντα με χείλη κόκκινα..., Ωκεανίδα

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

(2013) Ιστορίες από ένα παγκάκι, Εκδόσεις Σαΐτα

Τριάντα έξι ώρες βροχής

Σιγοβρέχει.

―Ξημερώνει…

―Σ’ αγαπώ.

―Σςςςςςςςς.

―Εσύ δεν μ’ αγαπάς;

―Θα σ’ αγαπώ κάθε που το χώμα θα μυρίζει βροχή.

Ξεκίνησε βροχή. Έβρεχε ασταμάτητα. Τριάντα έξι ώρες βροχής. Αλλιώτικης βροχής. Όχι σαν εκείνη που είχε ενώσει κάποτε τη Φαίδρα με τον Θησέα. Ήταν άλλη βροχή αυτή. Τριάντα έξι ώρες βροχής, τριάντα έξι ώρες ενοχής.

Στις εκδοχές του μύθου της Φαίδρας και του Ιππόλυτου, όπως αυτές παρουσιάστηκαν από τους δημιουργούς της τέχνης, ο έρωτας παρουσιάστηκε μιαρός, ενοχικός, χωρίς ηθική. Έχει όμως ο έρωτας ηθική; Άραγε, έχει φτάσει ο καιρός να δικαιωθεί ο έρωτας της Φαίδρας; Σε ποιο δικαστήριο όμως και με ποιους δικαστές; Μέσα από μια ιστορία σύγχρονη τα πρόσωπα του μύθου ζωντανεύουν ξανά και μας παρασύρουν στη δίνη του έρωτά τους, που αν και απαγορευμένος είναι αμοιβαίος.