Οδυσσέας Ελύτης
Ο
Οδυσσέας Ελύτης (Ηράκλειο Κρήτης 2 Νοεμβρίου 1911 - Αθήνα 18 Μαρτίου
1996), (πραγματικό ονοματεπώνυμο Οδυσσέας Αλεπουδέλλης), ήταν ένας από
τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του
'30. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το
βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι σήμερα
Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ. Γνωστότερα ποιητικά του έργα
είναι τα Άξιον Εστί, Ήλιος ο πρώτος, Προσανατολισμοί κ.α. Διαμόρφωσε ένα
προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της
ελληνικής ποίησης. Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν, ενώ συλλογές του
έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έργο του
περιλάμβανε ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Υπήρξε
μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Έργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής
Εταιρείας Κριτικής, Αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της
Γενεύης και Incontro Romano della Cultura της Ρώμης.Ποιητικές συλλογές και μεμονωμένα ποιήματα:
- Προσανατολισμοί, περιοδικό «Νέα Γράμματα», Αθήνα 1936 - Πυρσός, Αθήνα 1940
- Οί κλεψύδρες του αγνώστου’’, περιοδικό «Μακεδονικές Ημέρες», Θεσσαλονίκη 1937
- Ήλιος ο Πρώτος, Μαζί με τις παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα, Γλάρος, Αθήνα 1943
- Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας, περιοδικό «Τετράδιο», τ. 2, Αθήνα 1945· Ίκαρος, Αθήνα 1962
- Ποίημα Ωδή στον Πικασσό, περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης», έτος Η', τόμος ΙΕ', αρ. 85, 1948
- Το Άξιον Εστί, Ίκαρος, Αθήνα 1959
- Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό, Ίκαρος, Αθήνα 1960
- Ποίημα Μικρόν Ανάλογον για τον Ν. Χατζηκυριάκο Γκίκα, περιοδικό «Ζυγός», τ. 58, 1960
- Ποιήματα Ψαλμός και Ψηφιδωτό για μιαν άνοιξη στην Αθήνα, Δώδεκα Νήσων Άγγελος και Της Σελήνης της Μυτιλήνης, περιοδικό «Εποχές», τ. 24, 1965
- Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας, Ίκαρος, Αθήνα 1971
- Το Φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά, Ίκαρος, Αθήνα 1971
- Ποίημα Θάνατος και ανάστασις του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, τυπωμένος στο εξωτερικό, σε 111 αριθμημένα αντίτυπα, 1971
- Το Μονόγραμμα, Ίκαρος, Αθήνα 1972
- Τα Ρω του Έρωτα, Αστερίας, Αθήνα 1972
- Ποίημα Villa Natacha, τυπωμένο σε 111 αριθμημένα αντίτυπα, Τραμ, Θεσσαλονίκη 1973
- Φυλλομάντης, στη σειρά «Ένας Ποιητής, ένα Ποίημα», Αστερίας, 1973
- Ποίημα Αιώνος Είδωλον, περιοδικό «Η Συνέχεια» αρ. 3, Αθήνα 1973
- Τα Ετεροθαλή, Ίκαρος, Αθήνα 1974. Περιέχει όλα τα ως τότε ποιήματα - δημοσιευμένα ή ανέκδοτα - που είχαν μείνει έξω από τις ενότητες των άλλων ποιητικών συλλογών
- Η καλωσύνη στις λυκοποριές, περιοδικό «Τετράδιο», Αθήνα 1/1947
- Μαρία Νεφέλη, Ίκαρος, Αθήνα 1978
- Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας, Ίκαρος, Αθήνα 1982
- Ωδή στην Σαντορίνη, Αρχείο Θηραϊκών Μελετών - Συλλογή Δημήτρη Τσίτουρα, Αθήνα, 1984
- Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου, Ύψιλον/Βιβλία, Αθήνα 1984
- Ο μικρός ναυτίλος, Ίκαρος, Αθήνα 1985
- Ιουλίου Λόγος, Αθήνα 1991
- Τα ελεγεία της Οξώπετρας, Ίκαρος, Αθήνα 1991
- Η ποδηλάτισσα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Αθήνα 1991
- Δυτικά της λύπης, Ίκαρος, Αθήνα 1995
- Εκ του πλησίον, Ίκαρος, Αθήνα 1998 (μεταθανάτια έκδοση)
Δοκίμια:
- Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Ανδρέα Κάλβου, Νέα Εστία, Αθήνα 1946
- Ο ζωγράφος Θεόφιλος, Αστερίας, Αθήνα 1973
- Ανοιχτά χαρτιά, Αστερίας, Αθήνα 1974
- Η μαγεία του Παπαδιαμάντη, Ερμείας, Αθήνα 1976
- Σηματολόγιον, Ερμείας, Αθήνα 1977
- Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο, Τραμ, Θεσσαλονίκη 1978
- Ιδιωτική οδός, Ύψιλον/Βιβλία, Αθήνα 1989
- Τα δημόσια και τα ιδιωτικά, Ίκαρος, Αθήνα 1990
- Εν λευκώ, Ίκαρος, Αθήνα 1992
- Ο κήπος με τις αυταπάτες, Ύψιλον/Βιβλία, Αθήνα 1995
Μεταφράσεις:
- Πωλ Ελυάρ, Ποιήματα, περιοδικό «Τα Νέα Γράμματα», Αθήνα 3/1936
- Πωλ Ελυάρ, Δημόσιο Ρόδο, περιοδικό «Τα Νέα Γράμματα», Αθήνα 11/1936
- Pierre Jean Jouve, Ποιήματα Ι-ΧΧVΙΙ, περιοδικό «Τα Νέα Γράμματα», Αθήνα 12/1938
- Ζαν Ζιρωντού, Νεράιδα - Ονειρόδραμα σε τρεις πράξεις, Εταιρία Σπουδών Σχολής Μωραΐτη, Αθήνα 1973
- Μπέρτολτ Μπρεχτ, Ο κύκλος με την κιμωλία, Εταιρία Σπουδών Σχολής Μωραΐτη, Αθήνα 1974 (Επανακυκλοφορεί από Ύψιλον/θέατρο, Αθήνα 2010)
- Δεύτερη γραφή (Αρτύρ Ρεμπό, Κόμης του Λοτρεαμόν, Πωλ Ελυάρ, Pierre Jean Jouve, Giuseppe Ungaretti, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Μαγιακόφσκι), Ίκαρος, Αθήνα 1976
- Σαπφώ, Ίκαρος, Αθήνα 1984
- Απόστολος Ιωάννης, Η Αποκάλυψη, Ύψιλον/Βιβλία, Αθήνα 1985
- Κριναγόρας, Ύψιλον/Βιβλία, Αθήνα 1987
- Ζαν Ζενέ, Οι Δούλες, Ύψιλον/Βιβλία, Αθήνα 1994
Μελοποιημένα έργα / ποιήματα του Ελύτη:
Μερικά έργα αναφέρονται παρακάτω:
- «Άξιον Εστί», Μίκης Θεοδωράκης
- Της δικαιοσύνης Ήλιε νοητέ
- Ένα το χελιδόνι
- Μικρές Κυκλάδες
- Του μικρού Βοριά, Μίκης Θεοδωράκης
- Η Μάγια, Μίκης Θεοδωράκης
- Τα Ρω του Έρωτα
- Το θαλασσινό τριφύλλι, Λίνος Κόκοτος
- Η πεντάμορφη στον κήπο, Γιώργος Κουρουπός
- Η νεροσταγόνα, Θόδωρος Αντωνίου
- Με την πρώτη σταγόνα της βροχής, Μάνος Χατζιδάκις
- Ο Ήλιος ο ηλιάτορας, Δημήτρης Λάγιος
- «Προσανατολισμοί», Ηλίας Ανδριόπουλος - Οδυσσέας Ελύτης, δίσκος (1984)
- Ο Ήλιος ο ηλιάτορας, Ζαράνης Πέτρος
- Ο Αύγουστος, Ζαράνης Πέτρος
- Η Τελετή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου