Κυριακή 3 Ιουνίου 2018

Κριτική Βιβλίου “Μαθαίνοντας να είσαι Έλληνας” του Θεόδωρου Γ. Ζέρβας

Το συγκεκριμένο βιβλίο έχει ως στόχο τον διαχωρισμό της τυπικής ή δημόσιας εκπαίδευσης από την άτυπη. Ποια είναι η τυπική εκπαίδευση και ποια η άτυπη; Τι σχέση έχει η οικογένεια και το σχολείο με αυτές; Ακόμα, τι σχέση έχει η λογοτεχνία, το θέατρο, η ζωγραφική και το τραγούδι μαζί τους;
Το βιβλίο χωρίζεται σε επτά κεφάλαια.
Στο πρώτο κεφάλαιο θα γνωρίσουμε τις έννοιες αυτών των δύο εκπαιδεύσεων και τον διαχωρισμό τους. Εκεί, μαθαίνουμε ότι η τυπική εκπαίδευση είναι η δημόσια παιδεία και το πρόγραμμα των σπουδών. Από την άλλη πλευρά έχουμε την άτυπη, η οποία είναι η οικογένεια. Οι μεγάλοι όπως είναι οι γονείς και οι παππούδες αναλαμβάνουν το ρόλο του δασκάλου από την προσχολική ηλικία. Εδώ, θα γνωρίσουμε ακόμα τις μελέτες κάποιων ειδικών όπως αυτή της Αμερικανίδας εκπαιδευτικής ανθρωπολόγου Rosemary C. Henze.
Προχωρώντας στο δεύτερο κεφάλαιο, ο συγγραφέας και μελετητής του βιβλίου θα μας γνωστοποιήσει τη σπουδαιότητα της οικογένειας στην άτυπη εκπαίδευση, τονίζοντάς μας ότι οι άνθρωποι ταυτίζονται με την οικογένειά τους και τους συγγενείς τους άρα και με τις απόψεις τους και πεποιθήσεις τους. Ανέκαθεν, στην Ελλάδα το σπίτι ήταν η θεμελιώδης μονάδα υποστήριξης και ταυτότητας. Στον 19ο αιώνα και αρχές του 20ου μαθαίνουμε, αν και σχεδόν όλοι οι κάτοικοι των επαρχιών το γνωρίζουν, ότι γινόταν διαχωρισμός των τέκνων και των περιουσιών. Οι κόρες δικαιωματικά παίρνανε την προίκα ενώ οι περιουσία περνούσε στα χέρια των γιων. Επίσης, το φτωχό παιδί της αγροτικής οικογένειας ζούσε ελεύθερο και ευτυχισμένο έχοντας το παιχνίδι στο μυαλό του. Επιπλέον, υπάρχουν οι διακλαδώσεις των ελληνικών οικογενειών μειονότητας όπως οι Αρβανίτες, οι Βλάχοι και οι Σλαβόφωνοι. Αυτές οι μειονότητες είχαν διάφορες μορφές άτυπης μάθησης όπως είναι το τραγούδι.
Στο τρίτο κεφάλαιο, θα μάθουμε ότι τα σχολικά βιβλία ήταν στην αρχή δανεικά από την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Δυτική Ευρώπη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μεταφράζονται τα βιβλία αυτών των λαών στην ελληνική γλώσσα, να τυπώνονται και να δίνονται στους μαθητές των τάξεων των ελληνικών σχολείων με λειψή τη γνώση και την ιστορία. Χαρακτηριστικά, κατά την περίοδο 1895 έως 1920 χτίστηκαν 500 νέα σχολεία.
Το πιο εντυπωσιακό γεγονός που μας γνωστοποιείται θα το ανακαλύψουμε στο τέταρτο κεφάλαιο. Εκεί, θα μάθουμε ότι μέσα σε 20 χρόνια περίπου από το 50-60% του πληθυσμού των Ελλήνων που γνώριζαν ανάγνωση το ποσοστό αυτό θα ανέβει στο 85%. Μία αύξηση τεράστια μέσα σε λίγα μόνο χρόνια. Ακόμα, ο συγγραφέας μας δίνει πληροφορίες σχετικά με τα πρώτα μεταφρασμένα και μη βιβλία παιδικής λογοτεχνίας, για το περιοδικό “Διάπλαση των Παιδιών” και για τα Κρυφά Σχολειά επί της Τουρκοκρατίας (1453-1821).
Στο πέμπτο κεφάλαιο θα βρούμε τραγούδια και αποσπάσματα από κάποια έργα του θεάτρου Σκιών όπως το γνωστό σε όλους μας “Ο Μέγας Αλέξανδρος και το καταραμένο φίδι”. Ποιος δεν το έχει δει; Το συγκεκριμένο έργο έχει παιχτεί σχεδόν σε όλα, αν όχι σε όλα, τα δημοτικά σχολεία της χώρας μας.
Στο έκτο κεφάλαιο θα γνωρίσουμε ανθρώπους της λογοτεχνίας όπως ο Χρήστος Χρηστοβασίλης, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και ο Νίκος Καζαντζάκης και της ζωγραφικής όπως ο Νικηφόρος Λύτρας και ο Νικόλαος Γύζης. Οι βίοι τους και κάποιες πληροφορίες θα μας ωθήσουν να τους γνωρίσουμε καλύτερα. Είναι από τα καλύτερα παραδείγματα άτυπης μάθησης.
Τέλος, στο έβδομο και τελευταίο κεφάλαιο ο Θεόδωρος Ζέρβας θα μας δείξει τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τα προηγούμενα κεφάλαια και θα κάνει έναν παραλληλισμό μετά εκπαίδευσης και μάθησης εκείνων των χρόνων με αυτές της σημερινής εποχής.
Αναμφισβήτητα είναι ένας πλήρης και λεπτομερής οδηγός μελέτης, μάθησης και γνώσεων. Η άτυπη εκπαίδευση είναι ο κορμός της ανάπτυξης του ελληνικού πατριωτισμού και βλέπουμε ότι τελικά η μάθηση στα θρανία των σχολείων δεν έχει αλλάξει και τόσο πολύ. Τι το ιδιαίτερο, όμως, έχει να μάθουμε να είμαστε Έλληνες; Αυτό οφείλετε να το ανακαλύψετε εσείς διαβάζοντας το συγκεκριμένο βιβλίο, το οποίο ανήκει στην κατηγορία των μελετών. Θαύμασα την έρευνά του και το κουράγιο του να αποτυπώσει μέσα σε λίγες σχετικά σελίδες όσα περικλείει αυτή η χώρα! Εκτός από διεύρυνση του νου είναι ένα βιβλίο γνώσεων, αποκαλύψεων και ανακαλύψεων για τον κάθε απαιτητικό αναγνώστη!





Βασιλική Διαμάντη
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου