Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2019

Κριτική Βιβλίου “Άνθρωποι στο βαγόνι” του Κυριάκου Δημητρίου


Δώδεκα διηγήματα ακουμπούν δύο ειδών λογοτεχνίας. Από τη μία έχουν τη λογοτεχνία του φανταστικού και από την άλλη της φιλοσοφίας. Κάπου εκεί ακροβατεί το συνειδητό με το ασυνείδητο, η λογική με την παράνοια και η ζωή με τον θάνατο.
Στο πρώτο διήγημα “Το πεπρωμένο” συναντάμε τον Λασίφ, ο οποίος θα ζήσει με εμμονές και θα περιμένει να έρθει το τέλος του, όπως του το είπε μία μάγισσα. Δε θα χαρεί τη ζωή του και τις απολαύσεις αλλά θα εγκλωβιστεί αναμένοντας το ριζικό του, τον πεπρωμένο του, το κισμέτ –όπως θέλει ο καθένας να το ονομάσει.
Στο δεύτερο διήγημα “Ο φόβος”, ο Ρίτσαρντ Γκάρρικ είναι ο κεντρικός του ήρωας. Ο ίδιος διατρέχεται από έναν φόβο ψυχής και κάθε γεγονός τον συνταράσσει. Νομίζει ότι κάποιος δαίμονας τον έχει κυριέψει και αφήνεται σε κομπογιαννίτες γιατρούς άμοιρος ευθυνών και πυγμής, ώσπου ένα φυλαχτό θα του ανατρέψει τις σκέψεις του.
Στο τρίτο διήγημα “Ταξίδι στο Σομ”, ο Αντριάν είχε πολεμήσει στο Σομ. Για να κοιτάξει μπροστά και να συνεχίσει τη ζωή του αποφασίζει να κάνει ένα ταξίδι εκεί που έζησε πολλά και οι πληγές του αιμορραγούν ακόμα.
Στο τέταρτο διήγημα “Η απώλεια” γνωρίζουμε τον Σεβαλιέ, έναν αμαξά θεοσεβούμενο. Ο ίδιος πρέπει να μεταφέρει έναν άγνωστο και μυστηριώδη άντρα. Ένα γεγονός όμως θα τον συγκλονίσει και το μυαλό του θολωμένο θα γυρίσει πίσω στη θαλπωρή της οικογενειακής του εστίας.
Το πέμπτο διήγημα τιτλοφορείται “Χειρόγραφο υπό δημοσίευση” και ο Τόμας Γουάλας επιθυμεί να εκδώσει το χειρόγραφό του. Αυτή του η θέληση θα του δώσει τη δύναμη για να κάνει ένα μεγάλο ταξίδι. Παρ' όλες τις αντιξοότητες θα φτάσει στους εκδότες και θα βιώσει με απογοήτευση την ωμή πραγματικότητα.
Στο έκτο διήγημα “Το τελευταίο δρομολόγιο για τη Λυών” συναντάμε πρωτοπρόσωπη αφήγηση και δε μαθαίνουμε το όνομα του ήρωα αλλά της αγαπημένης του, της Κλεμεντίν. Εδώ, ξεδιπλώνεται ένας ερωτικός αποχωρισμός αλλά χωρίς προορισμό άφιξης.
Στο έβδομο διήγημα “Ο ύπνος”, ο Μάρκους Μπλοχ ξυπνάει μετά από τριάντα ολόκληρα χρόνια. Όλοι τον ψάχνουν για χρόνια ώσπου θα εμφανιστεί μπροστά τους αναπάντεχα και θα δημιουργήσει απορίες για την εμφάνισή του.
Στο όγδοο διήγημα “Ο πίνακας” βλέπουμε τον Όλιβερ Μερσέρ έναν άνθρωπο που αγαπάει τη ζωγραφική και έχει κάνει επάγγελμα τη βαθιά του αγάπη.
Στο ένατο διήγημα “Η εξομολόγηση”, ο Αμεντέο συναντά τον πάτερ Ιουστίνο με σκοπό την εξομολόγηση. Απάνθρωπες και φρικιαστικές πράξεις γνωστοποιούνται στον ιερέα δείχνοντάς μας το σκληρό πρόσωπο ενός ανθρώπου που βρίσκεται στον κόσμο της παράνοιας.
Στο δέκατο διήγημα “Το θήραμα” ο κυνηγός Τσιστάν εξαφανίζεται ώσπου μετά από χρόνια θα τον βρουν, έτσι ξαφνικά.
Στο ενδέκατο διήγημα “Ο άλλος” έχουμε τον Άρθουρ Ντέιλ, βλέπει τη ζωή του ως ένας Άλλος. Στη σοφίτα κατοικεί μία παρουσία αλλόκοτη και μία περίεργη και μυστηριώδης ιστορία ξεδιπλώνεται.
Στο δωδέκατο και τελευταίο διήγημα “Το τελευταίο δρομολόγιο” συναντάμε την “ολοκλήρωση” του έκτου διηγήματος αλλά και τη σύνδεση όλων των ιστοριών.
Ο συνδετικός κρίκος όλων των διηγημάτων είναι η ζωή και ο θάνατος, οι φόβοι και οι εμμονές. Μέσα από φιλοσοφικές προεκτάσεις που δίνει στο σκεπτικό των ηρώων και στο ξεδίπλωμα των σκέψεων τους, των συλλογισμών και των αποφάσεων, ο Κυριάκος Δημητρίου μας καθιστά σαφές τους φόβους που καταδυναστεύουν τον νου και αιχμαλωτίζουν τους ανθρώπους σε μία ψυχοφθόρα κατάσταση. Κάνει μία διείσδυση στην ψυχολογία και δημιουργεί ιλαροτραγικές καταστάσεις, όπου οι ήρωες γίνονται εμμονικοί, βασανίζονται, αναζητούν τη δική τους αλήθεια και το νόημα της ζωής, περπατάνε σε ένα τεντωμένο σχοινί λογικής και παράνοιας και ορισμένες φορές υποτάσσονται στα μελλούμενα.
Η γραφή των ιστοριών έχουν έντονο το στοιχείο του λυρισμού και της ποιητικότητας, κάτι που θυμίζει αρκετά το στυλ του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Επίσης, η τραγικότητα των ηρώων και των αποφάσεών τους μας μεταφέρει σε δημιουργούς παλαιότερων εποχών όπως ο Guy de Maupassant και ο Edgar Allan Poe. Ακριβώς όπως αυτοί ξεδίπλωναν την αγωνία της ύπαρξης, την παραφροσύνη, το μυστήριο των εξωπλασματικών οντοτήτων και του θανάτου, με τρόπο αντίστοιχης λογικής εμφανίζονται και σε αυτά τα χαρακτηριστικά διηγήματα.
Ο λόγος του είναι άμεσος, σαγηνευτικός, λεξιλογικά άρτιος, ουσιαστικός και βαθυστόχαστος. Οι περιγραφές αποκτούν μια εύπλαστη πραγματικότητα που μας ταξιδεύουν στον κόσμο εκείνων των χρόνων και οι καταστάσεις που βιώνουν οι ήρωες τους αλλάζουν την ψυχοσύνθεσή τους αναιρώντας την κοσμοθεωρία που πίστευαν και εφάρμοζαν μέχρι πρότινος.
Βασιλική Διαμάντη 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου