Πέμπτη 17 Μαΐου 2018

Κριτική Βιβλίου “Η γιαγιά μου σας χαιρετά και ζητάει συγγνώμη” του Fredrik Backman

Η μικρή Έλσα καλείται να φέρει εις πέρας μία σημαντική αποστολή, την παράδοση κάποιων επιστολών σε συγκεκριμένα άτομα. Όλοι οι παραλήπτες είναι ένοικοι των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας, οι οποίοι διαφέρουν μεταξύ τους. Αυτή είναι και η σαγήνη της ιστορίας.
Η γιαγιά της Έλσα είναι μία ιδιόρρυθμη, εκκεντρική και δυναμική γυναίκα. Σελίδα – σελίδα ανακαλύπτουμε τα μυστικά της και τις αιτίες για αυτή της τη συμπεριφορά. Αυτή είναι και η “υπαίτια” για αυτές τις αποστολές. Η γιαγιά, λοιπόν, τους χαιρετά και ζητάει συγγνώμη από καθέναν χωριστά και για διαφορετικούς λόγους και αιτίες. Όλα αυτά όμως μέσω των παραμυθιών της που εδώ και χρόνια λέει στην εγγονή της.
Από την άλλη πλευρά, η Έλσα είναι ένα πανέξυπνο 7χρονο κορίτσι, το οποίο ψάχνει συνεχώς στο Βικιπαίδεια να βρει τις ερμηνείες λέξεων και με αυτόν τον τρόπο διορθώνει κάθε ενήλικα στα λάθη που κάνει. Επίσης, είναι τόσο αξιαγάπητη, διαφορετική και πιο ώριμη όχι μόνο από τα παιδιά της ηλικίας της αλλά και από τους μεγάλους.
Η συγκεκριμένη αποστολή θα έχει από όλα. Τέρατα, Αρκουδόσκυλους, Σκιές, κακούς και καλούς ανθρώπους, στρατιώτες, δράκους, προστάτες, βασιλιάδες, βασίλισσες, πριγκίπισσες και τη Σχεδόν Ξυπνητή Χώρα, αποτελούμενα από έξι μαγικά βασίλεια –Μιάμας, Μιπλόρις, Μιρέβας, Μιαουντάκας, Μιμόβας και Μιμπατάλος. Κάθε βασίλειο και ένα παραμύθι, κάθε παραμύθι και ένα δίδαγμα.
Για όλα αυτά, το βιβλίο μπορεί κάλλιστα να διαβαστεί από κάθε ηλικιακής κατηγορίας αναγνωστικό κοινό. Τα μηνύματα που απορρέουν είναι ποικιλόμορφα και η ιστορία του πολύπλευρη. Το κυρίαρχο και πρωταρχικό είναι αυτό της απώλειας. Όταν, έτσι ξαφνικά, χάνεις έναν πολύ δικό σου άνθρωπο, αν μη τι άλλο είναι σαν να πέφτεις χωρίς αλεξίπτωτο από ένα μεγάλο υψόμετρο. Φυσικά, δεν λείπουν και άλλα βαρυσήμαντα όπως είναι η διαφορετικότητα, η αποδοχή, η φιλία, η προσφορά, το bullying, η συγχώρεση, η οικογένεια και άλλα πολλά. Όπως λέει και σε κάποιο σημείο ο συγγραφέας, μέσω της γιαγιάς «Μόνο οι άνθρωποι που είναι διαφορετικοί αλλάζουν τον κόσμο, κανείς φυσιολογικός δεν έχει αλλάξει το παραμικρό.»
Το συγκεκριμένο ανάγνωσμα έχει διχάσει αρκετούς αναγνώστες. Άλλοι γοητεύτηκαν από αυτό και άλλοι απογοητεύτηκαν. Η αλήθεια είναι ότι η σκανδιναβική λογοτεχνία απέχει έτη φωτός από την ελληνική και κατ' επέκταση από τη μεσογειακή. Άλλες κουλτούρες, άλλα ήθη και έθιμα και άλλος τρόπος σκέψης. Όσοι δεν κατάφεραν να μπουν σε αυτή την ψυχολογία, του συγγραφέα, σίγουρα έμειναν με εντυπώσεις όχι και τόσο καλές. Όσοι πάλι το κατάφεραν, αναμφισβήτητα το θεωρούν ένα από τα πιο συγκινητικά βιβλία της περσινής μεταφραστικής χρονιάς.
Στην αρχή διαβάζοντάς το γέλασα μέχρι δακρύων. Μετά ήρθε η αληθινή συγκίνηση και τα δάκρυα χαράς αντικαταστάθηκαν από αυτά της λύπης. Και ποιο παιδί δεν θα ήθελε μία τέτοια γιαγιά; Μία γιαγιά στήριγμα, μία γιαγιά που βάζει πάνω απ' όλα την εγγονή της ακόμα και αν αυτό θα έχει επιπτώσεις στη δική της ζωή, μία γιαγιά θυσία! Μοναδικές πινελιές χάρης και ρεαλισμού θα βρείτε τις διορθώσεις της μικρής Έλσα στη χρήση της γλώσσας από τους ενήλικες! Στο τέλος, σκέφτηκα ότι μόνο για τον επίλογο και μόνο αξίζει αυτό το βιβλίο να διαβαστεί!
Δεν είναι τυχαίο ότι το βιβλίο μεταφράστηκε σε 42 γλώσσες και έχει πουληθεί σε εκατομμύρια ανθρώπους. Η γραφή του είναι μεστή, ιδιαίτερη, εκκεντρική σε ορισμένα σημεία θα τολμούσα να πω. Τα κουλουράκια κανέλας κατάφεραν να μου χαϊδέψουν τους αισθητήρες της όσφρησης ενώ τα μπισκότα επονομαζόμενα ως όνειρα ταξίδεψαν το νου μου μακριά και τον καθήλωσαν σε ένα φανταστικό περιβάλλον.
Η ανατροπή των χαρακτήρων είναι ένα από τα θετικά κομμάτια της ιστορίας. Κάποιοι από αδιάφοροι έως άχρωμοι θα τους χαρακτήριζα καθώς περνάει η αναγνωστική ματιά σε ζωντανούς και συναισθηματικούς. Άλλοι πάλι μου έμειναν το ίδιο αδιάφοροι όσο στην αρχή. Βέβαια υπήρξαν και κάποιοι αινιγματικοί, οι οποίοι αποκαλύπτουν το αληθινό τους χαρακτήρα και καταφέρνουν να γίνουν αγαπητοί.
Σίγουρα δεν πρόκειται για ένα μυθιστόρημα, το οποίο διαβάζεται απνευστί αλλά τα μηνύματα είναι ικανά να σε καθηλώσουν. Μπορεί σε κάποια σημεία να αισθάνεται ο αναγνώστης κούραση, ιδίως αν δεν μπορεί να κατανοήσει την κουλτούρα του Σκανδιναβικού λαού αλλά θα έλεγα ότι δεν είναι ένα βιβλίο για τον καθένα. Αντιθέτως, απαιτεί το ιδιαίτερο αναγνωστικό του κοινό. Φυσικά, ειδική μνεία οφείλω να κάνω στη μετάφραση. Ο Γιώργος Μαθόπουλος καταφέρνει να αποδώσει με εξαιρετικά περίτεχνο τρόπο την ιστορία στην ελληνική γλώσσα. Ας δώσουμε λοιπόν τη διερευνητική ματιά που αξίζει το συγκεκριμένο πόνημα. Αναμφίβολα θα καταφέρει να κατακτήσει τους πάντες!





Βασιλική Διαμάντη 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου