Το συγκεκριμένο διήγημα είναι από τα πιο γνωστά του και ένα από αυτά που τον καθιέρωσαν στο χώρο της λογοτεχνίας. Δεν είναι τυχαίο, ότι ο Guy de Maupassant θεωρείται ως ένας εκ των σπουδαιότερων διηγηματογράφων.
Ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου μένει ανώνυμος και παρότι δεν τον γνωρίζουμε με το μικρό του όνομα, τον συμπονούμε, μας κάνει φίλους του και προσπαθούμε να τον παρηγορήσουμε και να τον αγκαλιάσουμε. Η δομή του διηγήματος έχει την μορφή ημερολογίου, μέσα στο οποίο κάθε μέρα διαβάζουμε και μαθαίνουμε τις ανησυχίες και τα βιώματά του.
Η σταθερότητά του εκμηδενίζεται και οι ρωγμές στη ζωή του γίνονται άμεσα εμφανείς. Μοναδικές στιγμές ξεγνοιασιάς και ελπίδας αποδεικνύονται οι διακοπές του, όπου αυτή η αόρατη απειλή φαίνεται ότι δεν μπορεί να έρθει σε επαφή μαζί του και να τον "αγγίξει" συναισθηματικά και ψυχικά. Εκείνο το απειλητικό και επιθετικό Ον από το Άλλο μετουσιώνεται σε Οξαποδώ, το οποίο αναζητά τρόπους να μπει στη ζωή του και να του επιβάλει δια της βίας την παρουσία του. Αυτή η οικειοποίηση τον εξοργίζει και προσπαθεί με ενέσεις εμψύχωσης στον εαυτό του να τον υποβιβάσει και να τον εξοντώσει.
Ο πανικός όμως υπάρχει και διαφαίνεται καθ' όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης, όπως και η σύγχυση στην οποία έχει περιέλθει. Μένει ξάγρυπνος γιατί φοβάται τα όνειρα. Κάνει πειράματα για να ανακαλύψει ποιος κλέβει το νερό του και το γάλα του. Λογικές εξηγήσεις δεν μπορεί να βρει. Το παράλογο γίνεται λογικό και το αντίστροφο.
Υποβιβάζει τον εαυτό του μέσω της ύπαρξης μιας ανεξήγητης και παράξενης οντότητας, η οποία καταλαμβάνει καθημερινά και λίγο – λίγο μέρος στη ζωή του και στο χώρο του. Του «κατατρώει» τον αέρα, καταναλώνει (σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του) το νερό του και το γάλα του και του κάνει εμφανή την αόρατη παρουσία του. Η ζωή του καταρρέει, χάνει τη σταθερότητά του, την ευτυχία και την εμπιστοσύνη του στον ίδιο του τον εαυτό. Μέσα σε μια στιγμή τα πάντα αλλάζουν γύρω του και εσωτερικά του. Η ζωή του γίνεται βασανιστική και οι εμμονές του καταδυναστεύουν το νου του.
Τελικά, όλα είναι αποκυημα της φαντασίας του; Πού έγκειται η πραγματικότητα και πού η τρέλα; Ο ήρωάς μας πάσχει από κάποια ψυχική ασθένεια; Γιατί αυτό το αόρατο Ον παίρνει δύναμη και εμφανίζεται μόνο στο σπίτι του και στο οικείο περιβάλλον του; Γιατί όταν ταξιδεύει σε άλλες περιοχές αυτό δεν μπορεί να τον στοιχειώσει;
Το συγκεκριμένο ψυχογράφημα δεν ανήκει στο χώρο του τρόμου ούτε περιλαμβάνει τέρατα. Παρόλα αυτά όμως καταφέρνει να σε κάνει να ανατριχιάσεις μέσω της γραφής του και της διαχυτικότητας που καταλαμβάνει χώρο στο σπίτι του. Είναι ένα υπαρξιακό ανάγνωσμα, όπου ο κεντρικός ήρωας χάνει μέρα με τη μέρα τα λογικά του. Ο πόλεμος που έχει κηρύξει είναι ανελέητος και ο νικητής μόνο ένας. Όσο και αν παλεύει να αποτινάξει από τη ζωή του αυτό το Ον, αυτό δεν φεύγει και η ματαιότητα των πράξεών του γίνονται η αχίλλειος πτέρνα του.
Όσα πονήματά του στάθηκα τυχερή να συμπεριλάβω στα αναγνωστικά μου ταξίδια διαπίστωσα ότι όλοι του οι χαρακτήρες είναι ευτυχισμένοι. Μέχρι που ένα απροσδόκητο γεγονός έρχεται και όλα αλλάζουν. Η ζωή τους καταρρέει, η απογοήτευση τους κυβερνά και τους ορίζει ώσπου η παράνοια και οι τάσεις αυτοκτονίας γίνονται συνηθισμένες συνιστώσες. Ο παροξυσμός και η παράνοια τους καταδυναστεύουν και τους αποτρελαίνουν.
Ίσως αυτές οι στοιχειοθετήσεις των ηρώων του ήταν χαρακτηριστικά της υποβόσκουσας κατάστασης στην οποία είχε περιέλθει ο ίδιος ο συγγραφέας. Ίσως απλά επιδίωκε να εξωτερικεύσει όσα αισθανόταν και τον φόβιζαν. Η ψύχωση και οι παραισθήσεις είχαν γίνει καθημερινά του βιώματα, μαθαίνουμε από τις βιογραφίες που θα βρούμε ψάχνοντας να μάθουμε πράγματα για τη ζωή του. Όποια και να είναι η αλήθεια, ένα είναι σίγουρο. Ότι η παρακαταθήκη που μας άφησε είναι σπουδαία και αξιόλογη.
Ο τρόπος γραφής του μέσα στην απλότητά της είναι ουσιαστικός. Προσπαθεί να ακονίσει το νου μας, να μας κάνει σκεπτόμενα όντα με κριτική σκέψη, να μας δείξει ότι η λογική από την παράνοια διαχωρίζεται μέσω μιας, και μόνο, λεπτής κλωστής, να μας ξεκαθαρίσει ότι οι δαίμονες μπορούν να νικηθούν μόνο όταν το θέλουμε πραγματικά και να υποδείξει ότι η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση είναι τα εφόδια που χρειάζεται ο άνθρωπος για να επιτύχει κάθε στόχο του.
Για ακόμα μία φορά κατάφερε να με κερδίσει και να με συγκλονίσει. Όπως πάντα, έτσι και εδώ, η γραφή του είναι γλαφυρή, μεστή, ουσιαστική και με πολλά διδάγματα πίσω από τις λέξεις του και τις καταστάσεις των ηρώων του. Διαβάζεται γρήγορα, λόγω του μικρού του όγκου, και αγαπιέται μοναδικά.
Αναμφισβήτητα και δικαίως το “Ο Οξαποδώ” ανήκει στην κατηγορία των σημαντικών και σπουδαίων διηγημάτων που έχουν γραφτεί αλλά και ο ίδιος αναδεικνύεται ως ένας από τους κορυφαίους διηγηματογράφους όλων των εποχών! Εύχομαι να μπει στα αναγνωστικά σας μονοπάτια και να μας γοητεύσει όσο και εμένα! Πρόκειται για ένα αληθινό κόσμημα της κλασικής παγκόσμιας πεζογραφίας και οφείλει να κατέχει περίοπτη θέση στις βιβλιοθήκες όλων των απαιτητικών αναγνωστών!
Βασιλική Διαμάντη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου