Συζητώντας με την Κώστια Κοντολέων

Ερώτηση 1η: Ποιος/α είναι ο/η αγαπημένος/η σας συγγραφέας;

Κ.Κ.: Από τους Έλληνες ο Μ. Καραγάτσης και από τους ξένους ο Σαίξπηρ.


Ερώτηση 2η: Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε;

Κ.Κ.: Ως παιδί τον ‘Πρασινοσκούφη’ της Πιπίνας Τσιμικάλη. Και ως έφηβη την ‘Μεγάλη Χίμαιρα’ του Μ. Καραγάτση.


Ερώτηση 3η: Τι σημαίνει η συγγραφή για εσάς;

Κ.Κ.: Τα πάντα. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου, αναγκαία σαν το οξυγόνο που αναπνέω. Η Κόλαση και ο Παράδεισος ταυτόχρονα. Η κινητήρια δύναμη μου.


Ερώτηση 4η: Ποια είναι η πηγή έμπνευσής σας;

Κ.Κ.: Ο κόσμος που με περιβάλει, οι καθημερινοί άνθρωποι της διπλανής πόρτας, όλα όσα καθηλώνουν το βλέμμα μου. Και φυσικά οι ήρωες της λογοτεχνίας που με συντρόφεψαν και με συντροφεύουν όλα αυτά τα χρόνια.


Ερώτηση 5η: Τι σας "ώθησε" να ξεκινήσετε τη συγγραφή;

Κ.Κ.: Η ανάγκη να εκφράσω όλα αυτά που συσσωρεύονταν με τα χρόνια μέσα μου και ζητούσαν επιτακτικά να βγουν και να πάρουν κι εκείνα μέρος στην ζωή μου. Να μιλήσουν με την δική τους γλώσσα ψάχνοντας να βρουν αποδέκτες να τα ακούσουν.


Ερώτηση 6η: Πως θα χαρακτηρίζατε το νέο σας βιβλίο "Μέσα απ' τις ζωές των άλλων" με δύο λόγια;

Κ.Κ.: Είναι ουσιαστικά μια καταγραφή των τεράστιων αλλαγών που συντελέστηκαν στον εικοστό αιώνα. Προσπάθησα μέσα από αυτήν την οπτική να διαβάσω τον αιώνα μου και να στήσω τα πρόσωπα του βιβλίου μου, του καθημερινούς ανθρώπους, που δεν δημιούργησαν οι ίδιοι τα ιστορικά γεγονότα μα έζησαν μέσα σ’ αυτά.


Ερώτηση 7η: Στο πρώτο σας μυθιστόρημα με τίτλο "Φεύγω" βλέπουμε την ηρωίδα Ρόζα να εγκλωβίζεται σε μία ζωή που δεν επιθυμεί και να "αποκτά" τάσεις φυγής. Πόσο δύσκολο είναι να κάνει κανείς αυτό το βήμα και να ξεκινήσει από το μηδέν;

Κ.Κ.: Μια μικρή διόρθωση το ‘Φεύγω’ δεν είναι το πρώτο μου μυθιστόρημα είναι το τέταρτο. Και τώρα πίσω στην ερώτηση σας. Σίγουρα δεν είναι εύκολη κίνηση αλλά αναγκαία γι’ αυτόν που εγκλωβίζεται σε μια ζωή που έχει τα χαρακτηριστικά μιας φυλακής χωρίς κάγκελα. Το οφείλει στον εαυτό του να ξεφύγει από τους όποιους συμβιβασμούς και τις προσωπικές υποχωρήσεις που τον κρατούν δέσμιο στα θέλω των άλλων σπαταλώντας την ζωή του. Το μηδέν μπορεί να γίνει η αρχή του παντός.


Ερώτηση 8η: Στο βιβλίο σας "Μέσα απ' τις ζωές των άλλων" βλέπουμε κάποιους χαρακτήρες να "γίνονται" έρμαια των καταστάσεων και του οικογενειακού περιβάλλοντος τους. Πόσο συνετό θεωρείτε πως είναι να ζούμε μέσα από τις ζωές των άλλων, φίλων ή οικογενειακών ατόμων;

Κ.Κ.: Δεν είναι συνετό είναι καταστροφικό. Το να ζει κανείς ‘Μέσα απ’ τις ζωές των άλλων’ θα τον οδηγήσει νομοτελειακά σε μια σύγχυση, σε μια εικονική πραγματικότητα, από την οποία θα βγει βαθιά λαβωμένος καθώς θα έχει σπαταλήσει την μια και μοναδική ζωή που έχει στα θέλω και τα πρέπει των άλλων και όχι σ’ αυτό που προστάζουν τα δικά του θέλω.


Ερώτηση 9η: Στην ιστορία συναντάμε τέσσερις γυναίκες, τριών γενεών, την Ροδάνθη, την Δέσπω, την Φωτεινή και την Πέτρα. Η κάθε μια διαφορετική προσωπικότητα και με άλλες αντιλήψεις. Πόσο εύκολο σας ήταν να σκιαγραφήσετε αυτή την ποικιλομορφία των χαρακτήρων;

Κ.Κ.: Δεν ήταν εύκολο ήθελε πολλή δουλειά το χτίσιμο των χαρακτήρων τους. Μην ξεχνάμε πως διατρέχουν έναν ολάκερο αιώνα, όπου τα γεγονότα ήταν καταλυτικά για τους ανθρώπους που έζησαν σ’ αυτόν. Έπρεπε η κάθε μια από τις τέσσερεις να εκφράζει την δικιά της γενιά, κουβαλώντας παράλληλα και τις συνθήκες της εποχής στην οποία έζησε. Η Ροδάνθη έζησε με τις αγκυλώσεις μιας κοινωνίας που δεν είχε καταφέρει να ξεφύγει από προκαταλήψεις αιώνων. Η Φωτεινή και η Δέσπω έζησαν τις επιπτώσεις ενός παγκόσμιου πολέμου και μιας εμφύλιας διαμάχης, και η Πέτρα ζει την αλλαγή που φέρνει ο καινούργιος αιώνας που βρίσκεται προ των πυλών.


Ερώτηση 10η: Αν σας δινόταν η ευκαιρία να ζήσετε τη ζωή μιας από τις τέσσερις γυναίκες ποια θα επιλέγατε και γιατί;

Κ.Κ.: Μα φυσικά της Πέτρας. Είναι η μόνη που παρά την κόλαση της παιδικής της ηλικίας, καταφέρνει να ξεφύγει από την ασφυκτική μέγγενη των άλλων τριών, και να βρει τον δρόμο της, έξω ‘από τις ζωές των άλλων’. Είναι η νέα γυναίκα που κοιτάζει μπροστά, που ξέρει τι θέλει και το διεκδικεί με πάθος.


Ερώτηση 11η: Στο βιβλίο σας η Ροδάνθη ξεσπάει στην Φωτεινή για λάθη δικά της. Πιστεύετε πως είναι πιο εύκολο να κατηγορούμε τους άλλους για τις δικές μας επιλογές;

Κ.Κ.: Νομίζω πως είναι συνηθισμένη πρακτική το να προσπαθούμε να αποσείσουμε τις δικές μας ευθύνες για τα λάθη μας και να τα φορτώσουμε σε όποιον μας είναι βολικός την συγκεκριμένη στιγμή. Τα λάθη της Ροδάνθης θα κυνηγάνε τα παιδιά της εφ’ όρου ζωής καταστρέφοντας εαυτούς και αλλήλους φτάνοντας ως την Πέτρα που ευτυχώς θα καταφέρει να κάνει την ηρωική έξοδο.


Ερώτηση 12η: Η υπόθεση θίγει πολλά κοινωνικά προβλήματα όπως η ενδοοικογενειακή βία και η παιδεραστία. Δυσκολευτήκατε καθόλου να αναλύσετε αυτά τα φλέγοντα ζητήματα, τα οποία διαιωνίζονται εδώ και χιλιάδες χρόνια;

Κ.Κ.: Ξέρετε δεν είναι σπάνια φαινόμενα ούτε στην εποχή μας δυστυχώς. Κακοποιημένες γυναίκες και παιδιά υπάρχουν ανάμεσα μας και σήμερα. Η μόνη διαφορά είναι πως αυτά δεν μένουν πια κρυφά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βγαίνουν κάποια στιγμή στο φως. Η παιδεραστία ανθεί στις μέρες μας και γίνεται σχεδόν πια φανερά. Χρειαζόμουν όμως τον κατάλληλο τρόπο να τα περάσω στο μυθιστόρημα μου μέσα από τους ήρωες μου χωρίς ίχνος υπερβολής ή προκατάληψης.


Ερώτηση 13η: Ο χαρακτήρας της Πέτρας, παρά τα όσα έζησε και βίωσε, αποδείχθηκε ο πιο δυναμικός και ο πιο δυνατός. Αυτό οφείλεται στη διαφορετική εποχή που έζησε ή σε κάποιον άλλον παράγοντα;

Κ.Κ.: Φυσικά παίζουν ρόλο οι εποχές που εξελίσσονται τα πράγματα, σήμερα είναι κοινωνικά πιο εύκολο να επαναστατήσει κανείς σε όσα τραγικά του έχουν φορτώσει οι άλλοι και να πορευτεί τον δικό του δρόμο, η οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών, η μόρφωση, οι καινούργιες κατά πολύ ελαστικές κοινωνικές συνθήκες και φυσικά η έντονη προσωπικότητα ενός εκάστου.


Ερώτηση 14η: Οι ιστορίες έχουν ιστορική και κοινωνική χροιά. Ποια υπερισχύει από τις δυο;

Κ.Κ.: Το μυθιστόρημα μου είναι κατά βάση κοινωνικό, είναι η δική μου ανάγνωση ενός αιώνα που σημάδεψαν τραγικά γεγονότα, κοινωνίες που βρέθηκαν σε πλήρη σύγχυση πνευματική και ηθική. Προσπάθησα να στήσω τα πρόσωπα του βιβλίου μου, τους καθημερινούς ανθρώπους του, μέσα από αυτήν την οπτική. Έζησαν μέσα στα ιστορικά γεγονότα, επηρεάστηκαν αναμφίβολα από αυτά, αλλά δεν τα δημιούργησαν εκείνοι. Υπάρχει το ιστορικό πλαίσιο αλλά δεν είναι αυτό που βγαίνει μπροστά.


Ερώτηση 15η: Για ποιο λόγο πιστεύετε πως πρέπει οι αναγνώστες να διαβάσουν το βιβλίο σας;

Κ.Κ.: Δεν υπάρχουν πρέπει στην λογοτεχνία. Πως μπορώ εγώ να επιβάλω στους αναγνώστες το τι θα διαβάσουν και τι όχι. Αν με όσα είπαμε θεωρήσουν πως έχει κάποιο ενδιαφέρον καλώς να ορίσουν.


Ερώτηση 16η: Τι θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες σας;

Κ.Κ.: Αν ταξιδέψουν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου μου, θα ήθελα να αγαπήσουν τους ήρωες μου, να επικοινωνήσουν σε βάθος μαζί τους, ακόμη και μ’ αυτούς που παρουσιάζονται ιδιαίτερα αρνητικοί. Είναι πολλές φορές οι συνθήκες που διαμορφώνουν τον χαρακτήρα των ανθρώπων θετικά ή αρνητικά. Θα ήθελα να τους θυμούνται και να τους αναγνωρίζουν σε κάποιους άλλους που ζουν παρόμοιες ζωές και βιώνουν τις ίδιες έντονες συναισθηματικές και κοινωνικές καταστάσεις.


Ερώτηση 17η: Είστε πολλά χρόνια μεταφράστρια σε ιδιαίτερα αξιόλογους συγγραφείς. Πόσο εύκολο πιστεύετε πως είναι να αποδοθεί σε πολύ καλό επίπεδο από άποψης μετάφρασης ένα ξένο λογοτεχνικό βιβλίο;

Κ.Κ.: Η μετάφραση είναι εξαιρετικά δύσκολη διεργασία. Δεν αρκεί κατά την γνώμη μου η καλή γνώση της γλώσσας προς μετάφραση πρέπει να υπάρχει και το ταλέντο, το οποίο θεωρώ απαραίτητο σ’ έναν μεταφραστή. Η μετάφραση χρειάζεται ιδιαίτερη προσέγγιση και βαθιά γνώση του αντικειμένου ώστε το αποτέλεσμα να είναι το επιθυμητό, δηλαδή το κείμενο να ρέει χωρίς να προδίδεται το ύφος του μεταφραζόμενου συγγραφέα.


Ερώτηση 18η: Ετοιμάζετε κάποιο άλλο σύγγραμμα αυτόν τον καιρό;

Κ.Κ.: Ξέρετε θα επαναλάβω κι εδώ αυτό το οποίο έχω πει και σε άλλες συνεντεύξεις μου. Το βιβλίο μου είναι το νεογέννητο μωρό μου, που μόλις τώρα σαράντισε όπως έλεγαν οι παλιοί. Χρειάζεται ακόμα κανάκεμα και αγάπη και δεν θα ήθελε να τα μοιραστεί με ένα άλλο μωρό τόσο σύντομα.


Β.Δ.: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη συνέντευξη που μου παραχωρήσατε! Εύχομαι κάθε επιτυχία και καλοτάξιδο το νέο σας πόνημα!!!

Κ.Κ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ για την φιλοξενία σας.



Συγγραφέας: http://psichogios.gr/site/Authors/show/637/kwstia-kontolewn
"Μέσα απ'τις ζωές των άλλων": http://psichogios.gr/site/Books/show/1003425/mesa-ap-tis-zwes-twn-allwn


Η ΚΩΣΤΙΑ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ είναι συγγραφέας και μεταφράστρια. Έχει μεταφράσει περισσότερα από εκατό βιβλία, μεταξύ των οποίων έργα των: Τζόις Κάρολ Όουτς, Φίλιπ Πούλμαν, Τόμας Σάβατζ, Ρόαλντ Νταλ, Μάρκους Ζούσακ, Ρόμπερτ Κόρμιερ, Πένελοπ Φιτζέραλντ, Ρ. Κ. Νάραγιαν, Μάγια Αγγέλου, Μέλβιν Μπέρτζες κ.ά. Έχει τιμηθεί με διάφορα βραβεία∙ ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης 1992, το Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας 2003 και η διπλή αναγραφή της στον Τιμητικό Πίνακα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ). Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορεί επίσης το μυθιστόρημά της ΦΕΥΓΩ και ΜΕΣΑ ΑΠ’ ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ.
"Μέσα απ'τις ζωές των άλλων κυκλοφόρησε το 2016 και "Φεύγω" το 2011 από τις εκδόσεις Ψυχογιός. "Σιγανά, σιγανά πατώ στη γη" το 2013 από τις εκδόσεις Έναστρον. "Το κίτρινο φουστάνι" το 2000 και "Το "χαρτινο σπέρμα" το 1999 από τις εκδόσεις Πατάκη.

 "Μέσα απ'τις ζωές των άλλων"

Πριν η ψύχρα του σούρουπου την αναγκάσει να μπει και πάλι μέσα στο διαμέρισμα, μένει για λίγο να χαζέψει ένα τσούρμο παιδιά που παίζουν στο πεζοδρόμιο από κάτω και με φωνές και γέλια αναστατώνουν τη γειτονιά. Στον ίδιο δρόμο που κάποτε αντηχούσαν οι δικές της φωνές και τα δικά της γέλια. Ασυναίσθητα προσπαθεί να ξεχωρίσει ανάμεσά τους εκείνο το ξανθόμαλλο κοριτσάκι που κάποτε υπήρξε, με τα γδαρμένα γόνατα και τα μονίμως ξεχτένιστα μαλλιά, νομίζει πως το είδε να κρύβεται πίσω από μια γκρίζα καγκελόπορτα, να της γνέφει παιχνιδιάρικα και να χάνεται για πάντα, όπως για πάντα έχει χαθεί κι εκείνο το κεφάλαιο της ζωής της, τόσο μακρινό σήμερα μα τόσο κοντινό χθες.

Από τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα έως τις μέρες μας. Από τη Σαντορίνη σε μια λαϊκή γειτονιά της Αθήνας και μετά σε κάποιο παραθαλάσσιο προάστιο. Τα σημάδια μιας αρρώστιας. Ένας γάμος που δεν πρόλαβε να χρονίσει. Ένας έρωτας που προδόθηκε. Μια παιδική ψυχή που δεν τολμά να μεγαλώσει.

Η Ροδάνθη, η Φωτεινή, η Δέσπω, η Πέτρα… Τέσσερις γυναίκες που χάνουν και κερδίζουν καθώς η ζωή της καθεμιάς εισέρχεται στις ζωές των άλλων. Ένα μυθιστόρημα για τα ασυνήθιστα πάθη καθημερινών ανθρώπων.

 "Φεύγω"

Η Ρόζα μια ζωή προσπαθούσε να φεύγει… Πρώτα από τους γονείς της, που ήθελαν να ζήσει σύμφωνα με τις αυστηρές αρχές τους. Στη συνέχεια από τη ζωή της με τον Φλάβιο, τον άντρα που ερωτεύτηκε παθιασμένα και παντρεύτηκε μα που το πνεύμα του και το κορμί του την είχανε κάνει σκλάβα τους. Ακόμα κι όταν η Ρόζα βρίσκει στον σεξουαλικά επαμφοτερίζοντα νεαρό Νικόλα τον άνθρωπο που μαζί του θα μπορούσε να ξεκινήσει κάτι καινούργιο, έρχεται και πάλι αντιμέτωπη με την τάση της για φυγή. Ούτε ο Φλάβιος δείχνει διατεθειμένος να την αφήσει ελεύθερη, αλλά ούτε και ο Νικόλας έχει την ωριμότητα να της προσφέρει ένα ουσιαστικό μέσο απόδρασης. Και η Ρόζα σπαρταρά, ίδια με φυλακισμένο πουλί, αναζητώντας τον δικό της δρόμο. Θα τον βρει όταν αποδεχτεί ποιος τελικά υπήρξε ο άντρας της ζωής της. Και, κυρίως, όταν τολμήσει να ακούσει ως το τέλος εκείνον το θρύλο που μιλά για το πώς ένας μεγάλος έρωτας ολοκληρώνεται όταν γίνεται ένα μεγάλο έργο τέχνης.