Η εποχή της ανεμελιάς φεύγει και στη θέση της παίρνει σάρκα και οστά ο ξεριζωμός. Το 1921 θα καταφύγει στο Μαδέν, εκεί όπου βρίσκεται ένα συγγενικό της σπίτι. Οι συγγενείς της θα θελήσουν να την παντρέψουν με το ζόρι με κάποιον που δεν θέλει.
Στη Σμύρνη θα βρεθεί παντρεμένη πλέον, δίπλα σε έναν άντρα που δεν περιμένει. Οι στιγμές που θα ζήσει δίπλα του θα γίνουν βάλσαμο στην ψυχή της. Αλλά και αυτές λιγοστεύουν σαν το κερί που τρεμοσβήνει.
Ο Πειραιάς είναι πλέον γεγονός. Αλλά από το πλευρό της απουσιάζει ο άντρας της που έμεινε πίσω και ένα γράμμα θα μείνει στα χέρια της από τον ίδιο. Στο νέο, πλέον, περιβάλλον θα χρειαστεί να σταθεί στα πόδια της.
Οι εικόνες που δημιουργούνται στον αναγνώστη είναι ποικίλες. Οι μυρωδιές και οι ομορφιές των περιοχών του Πόντου μας κατακλύζουν. Ο ξεριζωμός, ο καημός και ο πόνος γίνονται δικό μας βίωμα. Πώς να αποχωριστείς τα πάτρια εδάφη σου; Πώς να τα δώσεις σε ξένα χέρια; Πώς να χωρέσεις τόσο πόνο μέσα στην ψυχή σου; Τα ιστορικά γεγονότα ξετυλίγονται ταυτόχρονα με την πορεία της Καλλιόπης, της κεντρικής ηρωίδας του συγκεκριμένου πονήματος. Το σκληρό πρόσωπο της ζωής εμφανίζεται μπροστά μας. Η προσφυγιά είναι μονόδρομος. Οι άντρες μένουν πίσω να πολεμήσουν και οι γυναίκες μπαίνουν σε καραβάνια για να ζήσουν. Αλλά πως να ζήσουν όταν δεν έχουν δίπλα τους το ταίρι τους; Οι συνεχείς αναζητήσεις μέσα στους χιλιάδες άγνωστους πρόσφυγες, οι λίστες, η αναμονή και η προσμονή συνθέτουν τις ζωές, τα συναισθήματα και τα άγχη των ανθρώπων εκείνης της εποχής.
Αν με ρωτούσαν ποιο βιβλίο της Σόφης Θεοδωρίδου θεωρώ ως κορυφαίο θα απαντούσα το συγκεκριμένο. Ίσως γιατί με πόνεσε περισσότερο από κάθε άλλο βιβλίο. Ίσως γιατί εξιστορεί περισσότερο τα μαρτυρικά χρόνια των Ελλήνων του Πόντου. Ίσως γιατί η Καλλιόπη με τα παράξενά της μάτια μπήκε περισσότερο στην καρδιά μου. Ίσως πάλι “ευθύνεται” το γεγονός ότι η ιστορία κατέχει περισσότερο κομμάτι από τα άλλα της βιβλία με θέμα τον Πόντο. Το δραματικό στοιχείο είναι εμφανές σε κάθε σελίδα και σε κάθε αφήγηση της Καλλιόπης. Η ορφάνια άλλαξε τη ζωή της. Και ο ξεριζωμός την ορφάνεψε για δεύτερη φορά.
Βλέπουμε μέσα από τα μάτια της Καλλιόπης τον αγώνα της για τη ζωή, για την αγάπη, για την οικογένεια... Επίσης βλέπουμε την αγάπη των Ελλήνων του Πόντου για την πατρίδα τους, την ιστορία τους, την πίστη τους στην Ορθοδοξία και τη δύναμή τους γενικότερα. Όλα αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που χρειάζεται κάθε άνθρωπος για να μείνει αγνός και αληθινός. Όλα αυτά είναι τα διδάγματα που μας περνάει με τόσο όμορφο και ιδιαίτερο τρόπο η συγγραφέας. Ο Πόντος του 20ου αιώνα συνθλίβεται μέσα από τη συμμαχία Τούρκων και Γερμανών. Η γενοκτονία είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός. Χιλιάδες αθώοι πέθαναν, γυναίκες και παιδιά βιάστηκαν και οι Τσέτες οργίαζαν με τις πράξεις τους.
Η γραφή της Σόφης Θεοδωρίδου είναι γνωστή. Η αμεσότητά της και η συγκίνηση που προκαλεί στους αναγνώστες είναι το σήμα κατατεθέν της. Τα μηνύματα περνάνε με όμορφο τρόπο χωρίς να μεμψιμοιρεί ή να επιδιώκει να τα προκαλέσει με λανθασμένο τρόπο. Η λυρικότητα είναι εμφανής για ακόμα μία φορά καθώς και η μεστότητά της. Δε γίνεται μελό και δεν ξεφεύγει από τις οριοθετήσεις της. Προκαλεί το ενδιαφέρον μας χωρίς να μεροληπτεί και μας προσφέρει τις απαιτούμενες γνώσεις των γεγονότων που σημάδεψαν για ακόμα μία φορά τον ελληνικό και ποντιακό λαό. Η ντοπιολαλιά υπάρχει και σε αυτό το δημιούργημα χωρίς να γίνεται κουραστική. Αναμφίβολα, αξίζει να διαβαστεί από όλους, να γνωρίσουν τον Πόντο, τα γεγονότα, την πορεία αυτών των ανθρώπων προς την ελευθερία, τη δεύτερη ευκαιρία και τη ζωή!
Βασιλική Διαμάντη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου