Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2018

Κριτική Βιβλίου “Το κῶμα” του Κυριάκου Δημητρίου

Στη νουβέλα “Το κῶμα” έχουμε κεντρικό ήρωα της ιστορίας τον Λέναρντ Μάισνερ. Ο Λέναρντ είναι σε κωματώδη κατάσταση στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Μόναχου από τον Μάιο του 1942. Ενώ, ο ίδιος βρίσκεται σε κώμα οι γιατροί έχουν προτείνει στη μητέρα του ως μόνη λύση την ευθανασία. Η πολύμηνη και στάσιμη κατάστασή του έχει οδηγήσει τους γιατρούς να θεωρούν ότι δεν υπάρχει περίπτωση αναστροφής και ότι είναι κλινικά νεκρός.
Ο Λέναρντ Μάισνερ είναι γιατρός στο επάγγελμα. Από το 1938 διενεργεί πειράματα σε ζωντανούς Εβραίους του στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Νταχάου. Ο σκοπός του, σύμφωνα για τον ίδιο, είναι ιερός αφού υπηρετεί με προσήλωση και “θαυμασμό” την άρια φυλή του.
Σελίδα – σελίδα η ζωή του αποκτά κινηματογραφική πλοκή. Έχοντας πλήρη συναίσθηση του τι συμβαίνει και που βρίσκεται, αλλά χωρίς τη δυνατότητα να επικοινωνήσει και να καταστήσει σαφές, τόσο στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό όσο και στην ίδια του τη μητέρα, ότι δεν είναι κλινικά νεκρός.
Θα γνωρίσουμε τον Λέναρντ σε διάφορες στιγμές της ζωής του. Από την παιδική του ηλικία μέχρι και το δικό του σήμερα. Η αθωότητα των παιδικών του χρόνων έρχονται σε απόλυτη αντιπαράθεση με τον πόνο που θα βιώσει όταν θα χάσει τη γυναίκα του και τον γιο του ή με τα απάνθρωπα πειράματά του.
Τα θύματά του περνάνε από το δωμάτιό του ζητώντας λύτρωση. Κάποιοι τον συγχωρούν και άλλοι τον μισούν. Ορισμένοι τον κοιτούν με συμπόνοια και υπάρχουν και αυτοί που οργισμένοι του επιτίθενται.
Ένα από τα αγαπημένα μου αποσπάσματα βρίσκεται στη σελίδα 55: «Απόψε, Άννα, σ’ αγαπώ όσο ποτέ δεν αγάπησα, το φλογερό σου σώμα, την ακατέργαστη προσευχή σου, τα διψασμένα σου χείλη, τη λάμψη των ματιών σου, την καλοσύνη του δακρυσμένου μαξιλαριού σου. Απόψε, Άννα, πνίγομαι. Έγινε η γη ένα πιθάρι λάσπη κι ανοίγουμε τρύπες να σωθούμε – άνθρωποι μικροί σαν μαύροι μέρμηγκες. Ονειρεύομαι πως θ’ αποδράσω από αυτή τη φυλακή, μα πρέπει να γίνω μέρμηγκας, ν’ ανοίξω μια τρύπα στο πιθάρι. Απόψε, Άννα, θα ενδυθώ τα παλιά μου ρούχα, μ’ αυτά που μ’ έντυσε η μάνα μου προτού κινήσω για το μακρινό ταξίδι με προορισμό τη Δρέσδη. Θ’ ανεβώ κρυφά στον λόφο με τη στέρνα και τα φεγγάρια – κρυφά σαν τον κλέφτη, μη με δει κανείς να ερωτοτροπώ με τη φεγγαροσκεπή και με πει δειλό»
Το συγκεκριμένο ανάγνωσμα έχει πρωτοπρόσωπη αφήγηση και μας δείχνει την εξέλιξη του ανθρώπου, από ένα παιδί με ευαισθησίες και με αθώα συναισθήματα, ο κεντρικός ήρωας μετουσιώνεται σε έναν ενήλικα ακραίων πεποιθήσεων, ο οποίος “υποδουλώνεται” αυτοβούλως στην ιδεολογία του ναζισμού και της άριας φυλής.
Όντας παιδί θα τον δούμε να μιλάει με το ζωικό βασίλειο και θα διαπιστώσουμε την αγνότητα της παιδικής ψυχής. Εκεί θα συναντήσουμε το μεγαλύτερο κομμάτι του λυρισμού και του ποιητικού λόγου του συγγραφέα. Στην ενήλικη ζωή του αυτά τα στοιχεία θα τα δούμε να ξεδιπλώνονται όντας ερωτευμένος, έχοντας δίπλα του την Άννα, στην οποία εξομολογείται τον έρωτά του για την ίδια τόσο με λέξεις όσο και με πράξεις, όπως είναι μία τρυφερή αγκαλιά, και βιώνει τη διανθισμένη αγάπη. Μεταβαίνοντας στο Νταχάου βλέπουμε έναν άλλον χαρακτήρα και τη διακύμανση της συμπεριφοράς του, καθώς γίνεται αδιάλλακτος, σκληρός, άπονος, αδίστακτος και χωρίς ίχνος αθωότητας. Τα πειράματα που εφαρμόζει καταμαρτυρούν την απουσία του ευγενούς συναισθηματικού του κόσμου, την αλλοτρίωση της ψυχής του και τη σύνθλιψη των αξιών.
Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης θα βρούμε αρκετά κομμάτια φιλοσοφίας από μεγαθήρια της παγκόσμιας λογοτεχνίας όπως είναι ο Νίτσε, ο Σοπενχάουερ, ο Σαίξπηρ κ.α.
Τα μηνύματα που μας δείχνει αφορούν τον εγκλωβισμό του ανθρώπου σε απόψεις, θέσεις και ιδεολογίες, την εκμηδένιση της ανθρώπινης ζωής, τις θηριωδίες στο όνομα ενός κράτους και μιας πολιτικής οντότητας, την καταστρατήγηση των αξιών και τη δύναμη της συγχώρεσης.
Δολοφόνος δε γεννιέσαι... γίνεσαι! Με αυτό το μότο συμπορεύεται ο συγγραφέας, Κυριάκος Δημητρίου, και μας προσφέρει ένα μοναδικής ομορφιάς ανάγνωσμα. Ένα ακόμα στοιχείο που με εξέπληξε είναι το πολυτονικό σύστημα που χρησιμοποίησε! Μακάρι να το χρησιμοποιούσαν περισσότεροι λογοτέχνες και συγγραφείς!
Ένα δυνατό φιλοσόφημα που αξίζει όλοι να διαβάσουν και να αναρωτηθούν τι είναι η ψυχή και πόσο εύκολα μπορούν να τη χάσουν μέσα στην τρέλα της κοινωνίας! Απόλαυσα κάθε σελίδα και έκανα μία καταβύθιση ψυχής μέσα στον διαστρεβλωμένο κόσμο του Λέναρντ. Ανυπομονώ να διαβάσω και την υπόλοιπη εργογραφία του συγγραφέα.





Βασιλική Διαμάντη 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου